Tuzan hakha KahDohnak Ah Mipi Pakhat Aa hliam

Hakha ah Meithal Thawng a Thang, Khuami Pakhat an Hliamh – Nihin (September 7) zaan sml. 9:00 hnu ah Hakha khuachung ah meithal kah thawngpang pawl a thang len. Atu tiang ah innchung ah a ummi khuami pakhat meithal kuan nih a hliamh, tiah thawng kan theih. The Chin Journal September 7, Hakha

Zei ruang ahdah CNA/F hi PPST meeting ah an kai hnga? Tutan meting ah ramchung buainak hi cabuai cung in daihnak lei ah kalpi an timhnak hmuh khawh asi. Asean ram nih tuandeuh ah khan kawl ramchung daihnak tuanchuah ding rian tungtlang 5 zong kha atu tan meeting ah arannak in tawlrel ding aa tel. Ziah cabuai cung in i caih ding asi ko i NCA kan dirpi ko ahcun mipi ralkap dirh herhnak um maw?

NCA nih ramchung ramkheel buainak aremh khawh lo cu zapi theih asi ko kha te. Ziah NCA ah kan i fum tom peng. Mipi aiawh tu si ding ahcun mipi duhnak in riantuan ahau. Ka rak chim lengmang bang, dothlennak lam caan karlak ah kawl ram politics hi Asean ram, Tuluk le NGO tibantuk ruangah aa thleng kho ka rakti, atu ahcun kan mah chung lila in kan ramkheel lamdang pial hram aa thawk hoi.

D-Day Teinak Phen Ah Ai Thupmi Pathian Thawnnak 7th September 2021, Kawlram mizapi funnak Cozah, National Unity Government (NUG) nih ramchung ralthawh ding (Civil war) D-Day a thanh ni a si. Nihin thok in vawlei a hmunh chung roling tuanbia ah a cang ding mi ni a si colh. Kan vawlei tuanbia ah philh awk thalo lungkuai tuanbia cu D-Day tuanbia, thisen nih vawlei a kholh ni a si.

1993-1945, vawlei ralpi pahnihnak (WW II) tuanbia ah roling bik cu Battle of Normandy siloah D-Day a si. Thin ngei lo (heartless man) Adolf Hitler tlaihhrem mi Europe (France) chanhchuah ding ramkomh raltuk thok ni kha a si. 6th June 1944, zing suimilam 6:30 AM in, US, Canada, UK, Australia, Belgium, Czechoslovakia, Denmark, France, Greece, the Netherlands, New Zealand, Norway le Poland tangrual in an van cawl ni kha a si, cucu D-Day timi cu a si. D-Day, 1944 June in August, thlapa thla hnih chungah Hitler pennak Nazi German an thluk diam ko.

D-Day nih teinak a chuahpi kan ti lai cu! D-Day biafang hi sullam tampi an zawiter mi a um, sinain ralkap he aa pehtlai mi zawn ah cun biathli (secret) pakhat hman in hmanmi biafang a si. Cucaah ralhmun ah cun, “D” cu Day (Ni), “H” cu Hour (suimilaam caan) ti’n an hman an ti. Raltuk ding timhlamhnak an ngeih tikah a ni le thla, hmun le hma pin ah, a caan tiangin tuaktan (suaisam) cia a si bang, D-Day zong hi timhlamhnak le ruahciammam in tuah a si i, U.S. Army, Field Order No. 8, of the First Army, A.E.F nih 7th September 1918 ah hitihin a rak thanh,

“First Army nih D-Day ni, khiahmi suimilaam caan (H-Hour) ah hriam hman a thok khawh,” tiah Battle of Saint Mihiel (WW I) lio ah khan a rak chim i cucu a voikhatnak hman a si an ti. Nihin 7th September 2021, National Unity Government (NUG) nih a thanh ni he aa khat bak (Saya Tawk Cung-PPP nih cun vantha nunberm “Lucky” a si ti). Hi D-Day tuanbia zoh tikah ralkap thawngthal le ralhriam tling an rak ngeih ruangah a si lo ti a lang. Cucu ralhmun (battleground) kal ralkap hna thlacamnak nih fiangte in a langhter. Kha lio ah cun Adolf Hitler cu Bible ah kan hmuh mi Philistine mithawng Goliath bantuk a rak si ko rua, a mizei paoh nih an rak zenh/tih.

Cucaah Hitler doh awk ah ralhmun va kal cu an minung sinak in an rak ngamh bak lo, a therh in a rak therh hna. An minung sinak pin ah an hriamnam tha zong an i bochan ngam lo caah teinak petu Pathian sin tu ah khuk bil in thla an rak cam. An thlacamnak tampi lakah ka uar khun mi cu, “Ralkapbu thawng uktu Pathian, hi ralhmun ah a ummi ralkap rual hi, a thawng mi na kutcak samh in kan humzual sawh; nunnak caah tihnung a simi ral kan pah tikah pah ngamnak ralthatnak kan pe law, nun dingrep le zumh ngamnak he kan ton i dinfelnak le daihnak a chuahpitu dohthlennak siter hram ko, Amen. Cun British Army nih hitihin an cam ve,

“Maw Lianngan Bik Pathian, nangmah sin lawnglawng ah lunun damnak, himnak le daihnak kan hmu. Nunnak ca tihnung ralhmun ah nunthap in ral a domi fanu fapa cungah na zaangfahnak vel tlunter ko law, a lianngan na thawnnak in huppheng ko hna, Amen….Ralhmun kal ralkap lawng nih an cam lo, a ram kip nih an cam. Hi D-Day lio ah US President tuanmi Franklin D. Roosevelt thlacamnak zong nih vawlei a rak hninh phah. A tawinak in van charning law, “Lianngan Bik Pathian, kan minung hawi chanhchuanh awk ah kan ram le miphun nih bochan mi fanu pafa hna ralram an kal lio a si. An kalnak lam caan a sau, an ral nih thawng tuk hna kaw an khuallam a har ko.

Cucaah nangmah nih hung hruai hna law, zaang thawnnak, thinlung thawnnak le zumh fehnak hun pe ko hna. Ralhmun ah dinh caan ngei lo chun-zan hlan in ral an donak ah an thadi hrim ko lai. Cucaah an cungah na vel ni bang in tlanter law teinak an hmuh hlan tiang, thawnnak hun pe ko hna. Hi raldohnak ah a kalmi kan misa hna chungin kan sin a rak kir ti lo mi an um lai, cu kan miraltha hna thlarau zong na van hmun thiang ah lunglawm tein rak cohlang ko sawh hna. Nangmah umpinak le thluachuah he, mithurhnawm kan ral hna hi kan tei hrimhrim hna lai.

Nangmah tu nih teinak kan hmuh nakhnga kan bawm law, kan ram le miphun khamhnak ah na kutcak in kan dirhpi, cuticun a zalong mi ram ah daihnak he khua kan sak i thlanti le thisen in an tuhmi theipar kan zunti nakhnga, vel kan ngeih ko sawh,..Amen…. Adang tampi, D-Day lio an thlacamnak um, langhter ka duhmi tu cu, ram 13 komh in hriamnam tling le ralkap thazaang thawng in an doh ruangah teinak an hmuh mi a si lo, anmah (ralkap) le hriamnam bochan loin ralkapbu uktu Pathian an i bochannak thawngin a si. Bible hmun tampi ah kan hmuh mi cu, “Siangpahrang nih a ral a tei hna cu ralkapbu thawngmi a ngeih caah a si lo, ralkap nih a ral a tei cu thazaang a thawn caah a si lo.

Ral teinak caah ral tuknak rang hi san an tlai lo, a nganmi an thawnnak nih a khamh kho hna lo. Bawipa nih amah aa tihmi a zohkhenh hna i a fekmi a dawtnak aa bochanmi cu himte in a umter hna. Thihnak chungin a khamh hna i mangtam tlun caan ah a nunter hna a ti (Sam 33:16-19). D-Day teinak kha zoh ulaw, khuaruahhar a si, Pathian nih a umpi hna, van in teinak a thlak hna ti lo awk a tha lo. Cucaah nihin 7th September 2021, NUG Cozah nih a thanhmi D-Day zong hi hriamnam le hriamtlai (PDF + CDF + Ethnic groups) bochannak vial lawng a si ahcun, a hlawhcham lai.

Teinak kan hmuh taktak ngakhnga, hriamtlai kan unau dihlak nih siseh, ramchung ramleng um laitlai dihlak nih thlacamnak in kan tan ve a hau. Pathian lawnglawng kan teinak hram taktak cu a si. Bible chung Israel khualam tuanbia kha ruat hmanh u, ralram a kal ding Israel hriamtlai nih Pathian an chawnhbiak lo ahcun an hlawhcham ko. Bible ah D-Day biafang a um lo nain, zawndap in hmuh khawh tuk a si. Israel le Persia, Assyria, Philistine,…tbk an i tuknak tuanbia kha ruat hmanh, D-Day, H-Hour satal (style) in voi tampi an rak tuk hna kha.

Pathian nih a chimh hna i cu a chimh hna ning in an tuk tikah teinak an hmuh. Anmah minung le hriamnam bochan in an tukdoh hna paoh ah, an zuamhtaih mi miphun tlawmte zong nih an rak thah deng hna caan a um khah; sinain Pathian an chawnh hmasat i Amah duhnak an kawl hmasa tikah teinak an hmuh zungzal. Pathian an sawm i teinak an hmuh lengmang tikah an thawngpang nih vawlei a hninh i ram dang pawl a ther in an ther ti kan hmuh fawn.

Amalekites an doh lio i Moses thlacamnak kha ruat ulaw, Pathian sin bawmhhal loin ralram kal tih a nunzia kan hmuh ko lai. Thla a cam i a thlirmi a baan tha a dorh deuh hmanh ah Israel mi an rak sung kha. A fiang mi cu, ralhmun ah teinak hi Pathian kut ah a um, amah kan sawm i kan kalpi ko, kan dirpi ko kan ti ahcun teinak kan hmuh ko lai. Cucaah nihin D-Day thok in ramchung, ramleng um laitlai dihlak thlacam kan daithlan lo a hau. Teinak petu Pathian kan tei a tang…….teinak cu Pathian ta a si……kanmah kut ah a kan pek lai….

Be the first to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*