
Tuni Zaan Lei Hakha Thawngpang Le Kawlram Chung Thawngpangfonh
RALHRANG NIH HAKHA THAR RALRINNAK AN PEK HNA.Hakha, 30 Biangreithlep 2022: Chin ramkulh, Hakha khualipi, Hakha thar lamruk tonnak checkgate cu nihin 30 Biangreithlep zaanlei suimilam 1:40pm hrawngah mizapi hriamtlai nih an kah hna caah ralhrang nih sangchung mi cu an auh hna i ” a tu hi a hnubik ralrin kan in pek hna,A langhlat in an kan kah rih a si ahcun nan sang ning in kan khangh lai ” tiah ralhrang nih sangchung mi cu an ti hna tiah thawng kan theih.Khuami pakhat nih ” Bonb voihnih a puak, meithla cu pehzulh in a puak, caan tlawmpal thawng a daih hnu ah sangchung mi cu an kan auh i, atu hi a hnubik ralrin kan in pek hna, hi hnu an kan kah rih a si ahcun nan sang ning in kan khangh lai ti’n ” an kan ti tiah a chim.
Chin ramkulh, Hakha ah May 30 zanlei sml 6:14 in Hriamngan thawng a thang. Hakha ummi pakhat nih,” ruah a han in hriamngan thawng cu voi 8 a thang cang. A thawng than tuk caah kan inn zong aa hnin dih, rungtlang in kap hna sehlaw a lo bik ko. Hriamngan kuan cu Hniarlawn thar lei kap ah a tla,” tiah a chim.May 30 chun zong ah SAC ralkap nih Hakha thar mi hna cu innleng ah an chuahter hna i, ralrin an pek hna. Mino nih a thli in an kan kah lengmang caah hi hnu an kan kah rih cun nan inn kan duah dih lai, tiah an hro hna. SAC ralkap nih kahmi Bomb nih Hakha thar inn pakhat zunput zong a khen, tiah kan theih.Chinmi nih cawk bak lo ding, CNF le CJDC nih an cohlanmi a si lo! “NUG Bond For Chin” tiah “Bond” zuar hram an thok. Kan caw lai maw? Chinmi nihcun kan cawk awk a si lo.
A ruang, Cu Bond zuar dingmi cu CRFP nih an tolrelmi a si. CNF le CJDC nih an cohlanmi a si lo.CRFP cu kan Chinram a humzualtu CNF le CJDC a dodaltu buu (anti- CNF/CDFs) a si. Vei te rual khi an si (Salai corrupted te ho). A tulio kan Pau dothlennak ah kan hriamtlai hna a dodaltu buu sin i kan chawva kan pek ding khi kan Miphun hmailei karhlannak ding caah ttihnung a si. Dawnkhantu a si te lai.Kan Miphun ifun caan a si. Kan fim chin a hau. Miphun dang ihlen ter lengmang ti hna hlah usihlaw kan mah le mah zong ihleng ti hlah usih. A dikcak lomi buu paoh raltha tein do hna usih.
Bond kha cawk bak lo ding si lai. CNF CNA dohdalhtu deuh le Lutlaih a uarmi le hawi sin tel duh lo milaarnak kawl pawl an si. Kannih cu Vaurawng zuunthil, CBCUSA le Chinland Club pek ah a za diam. Kawlhring kut i kan luat zongah Kawlsen kut-tang kan tlaknak hnga dingca khur a comi buu an si caah iven ngai kan hau.Utah state um mi Pu Chan Tlung Le Pi Lucy le An family cung ah kan i lawm tuk !Chin Ram Dothlen nak caah $ 1,5000 tiang in an kan thawh piak cun a dang tete in an thawh rih cun Guy’s from Chin guitar-$5800 in an kan cawk piak rih kan Miphun ah zoh chun awk a tlak tak tak mi Chungkhar an si Hmailei zong ah kan tei tiang A lam kip Pathian nih hmang chin ko hna seh law thluachuah pe chin ko hna seh!An Guitar a phan i hlafunkhat ka sak nak ve i ka lunghmuih tak tak khi si! Chinland Club phaisa thawh zong ah -$1400 Kumkhat ca an thawh cang an cung ah kan i lawm tuk e!Tuluk Nih MAH le SAC A Bawmh Hna Cu USA He Super Power I Zuam Cawh Nak Ah Abiapi Bikmi Kawlram Asi Caah Asi. Super Power ah number one si awk ah, USA, Russia le Tuluk hi aa zuam cawh mi an si.
Suingun Lungvar Chawva, Dollar tampi ngeih, Gasoline timi Zinan tampi aahlei hluat tiang in ngeih, Hriamnam ṭha ṭha ngeih, ram tampi mah lei ah ṭanh ter, Vanchum hmun kaupi ngeih, Rili hmunhma kaupi hip, tbk vialte in I zuam cawh asi. Nihin tiang ahcun American a tei khawh tu an um rih lo.Cu caah American is special one an ti tawn mi cu asi. President Donald Trump nih a uar tukmi Special One American biafang asi. An ram thum in a aw nakin let 5 aran deuh mi Vanlawng a ngeih mi an si ve ve. IT le Seh thilri phun phun hmang in ṭhanchonak, Economic timi Sipuazi le Business I zuam cawh asi caah, fimthiamnak Abiapi rup in, hmangrua datsi, Diesel, Zinan le gas tampi zong a herh fawn.Global warming ruangah lung meihol hmang kha Vawlei pi nih an sian ti lo caah gas le Zinan hi to bik mi ansi cang. Tuluk nih Zinan le Gas cu Russia le African ram hna, Muslism ram (Middle East) in tampi an lak.
Rili lam in gas an phawr. Russia ram in a lak mi gas cu direct in Tuluk ah an lut ter. African le Muslim ram in an lak mi Gas cu South China Sea ah akhonh hna. Cu hnu ah Malaka Rili deu in, Tuluk ram ah Gas phawrh man lawng tein UDS billion 3 renglo adih. Tuluk nih gas tambik acawk nak cu African ram in asi. South East China ah a khawnh mi gas cu kawlram aphiat ter khawh ahcun phawrh man USD 3 billions adih ti lai lo. Cucaah Kawlram hip awk ah Tuluk nih a ngeihchiat le fimthiamnak tampi dih in aazuam nak cu asi. South East China in Rakhine in alak mi Gas pipeline ah rak fawnh ter khi asi ko. Tuluk nih South East China cu Vietnam le ASEAN ram hna in hramhram in achut hna. Aduh ni ak ti uh ati. USA nih atawng ah WWIII achuak lai ati China nih. Aruang cu rili kha hip in USA le Russia tei kha aazuam caah asi. Rili hip khawh awk ah Abiapi bik mi ram cu Kawlram hi asi. Cucaah MAH le SAC hi thihngam in a ṭanh nak hi asi. Kawlram ahip cikcek lawng aa za rih lailo.
Kan leiba kan chamh khawh lo ahcun, Kanram le Rili cheukhat zong Tuluk pek a herh te lai.South East China le ASEAN rili velchum ahip khawh ahcun Tuluk nih American a hrem khawh cang lai. Rili ahip khawh hnu ah Tuluk ram in Vawlei hmun kip le ram kip ah Leilawng lam le Tlanglawng lam pemh dih kha aa zuam. Sipuazi le Super Power ah Tuluk he aa zuam cawh mi ah India aa tel ve. India le Tuluk aa tawn nak bik hmun cu Kawlram asi. Rakhine rili kam in India Rili ah duh chung in tlawnlen khawh asi caah, India le American kha Tei khawh asi. Cucaah Kawlram cu asi khawh ding mi lam vialte hmang in Tuluk nih aduh zungzal. Kawlram a co tu nih a tei lai tiah India le Tuluk zuamcawh nak ah ti asi. Cucaah India le Tuluk he SAC an kawp nak hi asi.
Chin ramkulh, Falam SAC kuttang sianginn ah cheukhat siangngakchia an kai lai, tiah theih a si. Falam ummi pakhat nih,”an fale sianginn kaiter a duhmi zong an um. Cheukhat cu sianginn ah form an va lak, Form latu cheukhat nih form cu kan lak ko lai, kan fale sianginn kaiter le kaiter lo kong tu cu kan ruah te lai, Form tu cu lak phot ding a si ko an ti,” tiah a chim. “Tanghra camipuai a phi lomi cheukhat zong, a ra laimi June thla in SAC nih a hun ding sianginn ah camipuai phit aa timi an um,” tiah a chimchap. Kan hnute ahkhan SAC ralkap an fale cu sianginn an kai, motor in an thlah an don hna, SAC ralkap fale sianginn kaimi cu an tam ngai ngai, tiah theih a si. Hakha zong ah SAC ralkap kuttang rianṭuantu hna nih, siangngakchia sianginn kaiter ding le form lak khawh a si cangnak kong cu loud speaker in an rak au.
Mandalay ramtthen, Sintku peng Mandalay-Mukoh motor lampi cung ummi Latpanhlah(လက်ပံလှ) SAC ralkap checkgate cu May 30, zinglei suimilam 8:00 hrawngah tualchung hriamtlai phu hna nih bomb an puahhnawh hna caah SAC ralkal 4 an thi tiah theih a si. SAC ralkap sakhan kahdohnak cu Mataya( မတ်တရာ)tualchung hriamtlai phu le Sintku pah-kah-phah phufonh nih an kahdoh hna i cu kahdohnak ah cun SAC ralkap 4 an thi, 2 fakngai in hliamhma an tuar tiah theih a si. Mandalay ramtthen TadaOo peng ah SAC ralkap le PDF kar May 30, zinglei 10:30 hrawngah kahdohnak a chuak i SAC ralkap pakhat a thi, PDF lei pakhat tlaih a tong tiah tualchung mi nih an chim.
Thailand-Myanmar ramri Chin-Yine(ချင်းရိုင်) ah Myanmar in rihai sii aa phurh mi minung 9 cu an ruak in hmuh an si tiah theih a si. Myanmar in Thailand ah 2022,May 27 ah a lut mi minung 9 hna cu ramri hngak Thailand ralkap hna he hmaitonh in kaphnih kar kahdohnak a chuak i an 9 ning in an nunnak a liam tiah theih a si. Thailand ramri hngak ralkap nih security an hngah lio ah ramri tlanghrawn in ruksai i phurh pah in a kalmi hna cu chekhlatnak tuah ding in dirter an si i, cu hna nih cun meithal an kah hmasat hna caah kaphnih kar i kahnak minuters 15 hrawng a chuak. Kahdohnak a chuah hnu a thaizing zinglei hmunhma zohfelnak tuahlio ah rithai sii tlang tinghra hrawng phurhnak ruksai 12 he nunnak liammi pa 9 ruak cu hmuh an si tiah Thailand media nih an langhter.
Tanintharry ramtthen, Palaw peng ah SAC ralkap uk duhlo in CDM cawlcanghnak a tuahtu CDM saya/sayamah hna nih cawnpiak dingmi mizapi hruainak in onmi sianginn ah sianghngakchia 500 tluk hrawng sianginn an i ap tiah Palaw peng fim cawnnak phu nih an chim. May 29 tiang cazin ningah sianginn kai ding in min ai pe mi 500 tluk hrawng an si cang, a tu zong ah sianginn i ap ding in pehtlaihnak an kan tuahmi an um tiah Palaw fimcawnnak phu in tuanvo ngeitu pakhat nih RFA ah a chim.
Palaw khuachung le pengchung in ngakchia hna caah online le offline in cawnkhawhnak ding ah timhlamhnak kan ngei tiah a chim chap. Magway ramtthen Myaing, Yesakyo,Pauk le Gangaw peng hna in khua 70 hrawngah mizapi uktu phu le tualchung hriamtlai phu hruainak in ralzaam ngakchia caah caan karlak caa cawnnak an tuah tiah theih a si.
Sagaing ramtthen, KhinOo peng Tayatkung khua cu SAC ralkap le pyusawhti nih May 29 chun suimilam 12:00 hrawngah an luhhnawh i khuachung inn 75 an khangh i a ciam dih tiah khuami nih an chim. Khuachung inn khangtu SAC ralkap cu YeeOo in motor 3 he Pyinthawng(ပျဥ်ထောင်) khua le Tayatkung(သရက်ကုန်း) khua kar Ganpyit(ကန်းပြစ်) khuachung ah kahdohnak a chuaklo na in hriamngan kah tiah theih a si. Cu hnu chun suimilam 12:00 luan hrawngah Tayatkung khua thlanglei in mei khangh hram an thok i, khuachung mipi umnak inn 300 leng chungah inn 75 cu a ciam dih tiah khuami nih an chim.
Tayatkung khua cu inn 300 renglo an umnak khua pakhat a si i Buddhist biaknak le Muslim biaknak a biami an si. SAC ralkap nih khuachung inn an khanghmi chung in Muslim biaknak inn 50 leng a kang tiah theih a si. “Cu ka khua Muslim cu NLD party ttanhtu an tam, SAC ralkap nih khuachung inn an khanghmi chungin Muslim inn tamdeuh a kaang i, Buddhist biaknak a zummi inn 20 hrawng dap ah a cang ve. SAC ralkap hna nih khuachung inn an khangh hnu suimilam pakhat tlukhrawng khuachung ah an um rih” tiah khuami nih an chim. SAC ralkap nih hramhram nawlngeihnak an lak hnu KhinOo pengchung khua 30 leng in mizapi umnak inn 1300 leng an khangh cang caah ralzaam dirhmun in khuami tampi an um tiah theih a si.
Nigeria ram chak lei ah a um mi, Khirihfa biakinn pakhat ah a herhmi a ngeitu pawl bomh dingah timhlamhnak ngeihin tuah mi ceihhmainak chungah mibuu pinih dohnak a chuak caah fapawi nu tel in minung 31 an nunnak a liam i minung pa 7 nih hliam an tuar tiah theih a si. Rivers State ah a um mi King Assembly Biakinn ah a herhmi angeitu pawl caah ceihhmainak an tuahnak ah cun mi tampi an itel kho hna tiah theih a si. Mah biakinn ah cun man lo tein thilcawh khawh nak caah tiin Kum fatin te ceihhmainak an tuah peng nak a si tiah theih asi.
Africa nih chawhlehnak thatytha company tampi a ngei ko nain, Nigeria ram cu minung 80 million hrawng sifak in an umnak ram a si i, Mah ceihhmainak an tuah mi cu Nigeria ram ah Sifak pawl nih man lo tein thilcawk khawhnak ding caah kum fatin te an tuah peng mi a si tiah theih a si. May thla ni 28 ah tuah mi,
Ceihhmainak cu zinglei suimilam 9:00 hranwgin thawh dingah timhlamhnak an ngei ko nain mi tampi hna cu zingkaa suimilam 5:00 hrawng in an rak ithawk cang hna ii, tawk an hrenh mi kutkaa cu an boh i mibuu piin an rak lut hna tiah theih a si. Mibuu nih an doh ruangah a thi mi hna laak ah hngakchia hna zong tampi an i tel i minung pa 7 nih hliam an tuar tiah theih a si.
Mibuu pinih doh a ton hnuah a nunnak a liam mi chungkhar pawl nih biakinn leiin tuanvo ngeitu hna cu an doh nak hna kong cu mithmuh tette pawl nih an chim ko nain Biakinn lei in zeihmanh chim phuan mi a um lo tiah theih a si. A tu bantukin Nigeria ram ah mibuu nih doh a ton hi a tu lawng si loin kum 2013 lio zong ah a rak bal cang ii minung 23 an nunnak a liam tiah theih a si.
Leave a Reply