Mipi bomhnak thawngin pehtlainak thilri le hraimnam meithal cheukhat tlamtling tein kan ngeih khawh cang tiah Myan hrambunh THREE IN ONE nih theihternak a tuah. ” Hriam tlaih dohthlennak ah cun hi bantuk thilri kan ngah khawh mi hi, vawlei hmunhma thawngzamh pawl, kahdohnak ah iken ding caah ngeih lo awk philh awk a tha lo mi ah hman ding thil pal an si ti uh sihlaw kan palh lai lo.
Cu caah 3 in 1 phu caah a herh mi thilri an si i, icon zong thazang khamnak a si. Cu caah hraimnam pawl cu kan si khawh chungin khawn kan i zuam. Mipi bomhnak thawngin hi thil hi kan ngah khawh mi a si.” tiah Three In One phu in pakhat nih a chim.
Bomhnak an kan peek tu mipi cung zong ah kan i lom tuk. Bomhnak nan kan peek mi hi mah le thatnak caah hman loin dohthlennak ca lawngah thazaang chuah mi kan hman lai ti zong in a chim.
Relchap, CDF hi aho nih dah a bawmh awk asi. Apeng le a tlang in CDF cu dirh cio asi tikah cu pengtlang mipi kha pakhatnak a bawmtu ding cu kan si ko. A khua le a tlang in thawhbur kan itu hna le tam taktak a chuak nain CDF caah asi ti lo ai. Dohthlennak caah asi ve ko nain ai khat lo. CDF nih an tuahmi dohthlennak le mipi uknak khi midang buu dang rinh awk an ṭha lo a tuah zong an tuah kho lai lo. A um bal lo cu mu. Cucu tangka lo in tuah khawhmi an si fawn lo. Thantlang peng khi CNF nih kan kengruangruh bantuk nan si an ti. CNF caah cun Thantlang peng cu kan ipe tuk reng. Thantlang le a pawng khua pawl ah USD a ting in a chuahpimi an tam ngai.
A ṭha tukmi si. CDF caah a thawh kho ti lomi an tor ve. Kan mah khua kanmah hmunhma CDF hmanh papek awk ah kan ruah lo cun CDF-Thantlang hi a fawi te la loh. Thawhbur a tam ai ṭhenṭhek tuk, dohthlennak zongah phu a tam tuk le CNF ah ai fun kho vial tal ifun dih lawlaw ding timi ruahnak zong hi a ṭha tukmi asi. CNF ah kan ifun khawh lo ahcun CNF tu khi anmah le pengtlang CDF ah va lut dih hna seh law teh? Thawhbur kong koko ahcun a tluang tak hnga.
Atulio dirhmun cun CNF hi an biapi bik ko nain CDF lo cun dohthlennak hi a linsa kho ding asi lo ti cu pom khawh cio ding asi ko le an phu hnih in an ṭhawn veve a herh ko. CNF ṭanpi lawng in a za bak lo, kanmah le CDF cio zong tlukceo tein ṭanpi an hau ko rih. Culocun CDF caah fund kawl piak a huammi an um te la loh. CDF an um lo cun kan dohthlennak hi 2020 hlan bantuk tapung cazin hmanh ah relh phu ah ruah lomi kan si ṭhan kho, kan Lairam zong hi ငြိမ်၀ပ်ပိပြား tein a daimi Kawl salcannak ram asi ṭhan kho. Credit: Cung Hup Thang
Raldoh Lomi He PEACE Tuah hi Sullam A Ngei lo. MAH nih 2022 cu PEACE year ati. Dindaihnak um hrim seh tinak asilo. 2023 ah thimhnak tuah khawh kha a hmuitinh asi. Cuhnu ah amah MAH le a tefa nih Kawlram uk zungzal an duh. MAH PEACE ah aatel ding mi EAOs (10) zoh tikah, Paucan Dohthlennak ah ral doh ve lomi lawng te an si. Raldoh bak mi CNA, KNU, KIO, TNLA, KNPP an I tel lo. PEACE ah ra ve uh tiah asawm hna nain, raltuk a ngawl hlei lo. Raldoh ngaingai mi CDF PDF LDF le NUG he Remdaihnak tuah loin, PEACE hmuh khawh asi lo. Daihnak taktak aduh lo tinak asi.
Kawlte zia cu an kan tei lo, Harnak kan pek hna, an mah Kawl le Kawl an buaibai I hnahnawh tik lawng ah mi an sawm tawn. Uk Sang nih Independent lak ding mi cu Tlangcung mi nih kan cohlan lo caah Panglong an tuahnak asi. Kawlram Uknak phung cu Tlangcung mi nih kan cohlan lo caah, Kum (70) Raldoh asi. An kan tei lo I kan tei ve hna lo caah NCA an tuah. Kum 10 ah eibar a chuak ve bak lo. Aruang cu EAOs phu 17 ning in an I tel khawh lo, aa tel duh lomi an um, USDP le NLD cozah nih I tel hna hlahseh an ti mi hna an um. MAH sawmnak cu aaphun dang ngai. EAOs vialte a sawm ko hna nain, Paucan Dohthlennak ah Raldoh bik mi CDF PDF LDF le NUG a sawm hna lo.
PEACE kong ah, NLD cozah Ralhrang Rallokap an I lawh nak cu: Hriamtlai vialte he Dindaihnak an tuah khawh ballo. Kawl Uktu kip nih duhmi Divide & Rule timi ṭhencheuh in thazang derthawn ter, an cihmih, cu hnu ah PEACE ah aatel lomi hriamtlai vialte hloh dih ti kha asi. NLD nih PEACE kong ah an hmang ve mi Theory le Philosophy asi ve. EAOs he PEACE tuah chung ah thimhnak tuah, cuticun Kum 7 -10 kawlram uk, CDF PDF LDF NUG he ral I doh tihi MAH te Planning cu asi. Daihnak umseh ti hi an saduhthah asi lem lo. CDF PDF LDF cu MAH nih an kan tei lo ahcun, PEACE tuah ding sawm ti kha MAH planning asi. Nain 2023 Thimhnak tuah hnu ah asi te lai.
MAH nih Tlangcung mi nan duh mi vialte kan tuah piak dih hna lai tiah ati. Tlangcung mi siseh, EAOs siseh, CDF PDF LDF le NUG siseh, Federal kan duh dih ti kha aphilh hnga maw? PEACE TALK tilo in Federal kan pek dih hna lai tiah MAH nih thanh sehlaw, Raldohnak cu adih hihiar ve hnga. NLD le DASSK kaa in siseh, MAH le Ralhrang Rallokap KAA in siseh, Federal kan in pek hna lai tiah a chuak ballo. Ruah ahcun, Federal pek hi an duh hrim lo tinak alang. Federal kan ti tikah, State ah Nawlngeihnak tlin khitkhet in aum lai. Mah tein Khuakhan Lairel nak aum bak fawn lai, Tlukruan cikcek nak aum lai I, kan covo vialte pakhat hmanh bau lo tein, pek ṭhan kan si lai. Kawlte Federal, Rallokap Federal, NLD Federal, NUG federal in asi lai lo. Tlangcungmi duhmi Federal tu in asi lai. Kawlte le Rallokap nih anmah duhning in suaisam piak mi Federal asi lai lo. Ka nolh ṭhan lai. Mah tein Khuakhan Lairelnak le Tlukruannak a um cikcek mi Federal asi lai.
NUG Federal Cazual zoh tik ah lung a zawr riangmang ko. Cunglei ah kan langhter mi Federal a tlunpi lai tiah hna beisei asi ti lo. NUCC Submit ah chuahpi ding an ti, NUG he aa peh tlaih lo ahcun NUG Page ah thlah loin, Dr. Lian Hmung Sakhong personal page ah thlah ding tu asi. Ownership phung ning in NUG ta asi ko. Biasiphai duh hlah uh Chin Dr te. Silhnalh fawnhlah uh milai Upa pipi le Dr te Pipi nih. Kannih Amyotha State kan ti. Pyidaung kan ti ballo. Chin Amyotha Pine (Chin National State), Kachin National State ti kha duhmi asi. Burma Amyotha Pine ti asi. Pyidaung ti cu Ram pakhat caah hmang mi cafang asi.
Pyidaung timi cu a luat mi ram asi. EU 27 ram bantuk khi asi. Pyidaung timi biafang nih a sawh duh mi cu: Federal asilo. Zalonnak ram asi caah NUG charter he aa kalh. NUG nih an cohlan hmanh ah Kawlte nih an cohlan lai lo. Kawlte ral an thawh ṭhan khawh mi asi. Kawlte nih duhmi Rallokap thluk hnu ah CDF le PDF rapdohnak a chuah pi khawh mi Dr Bia asi khawh men dakaw. Ralhrang lungput ngeih timi biafang kha Dr Pa nih ahmang caah NUG le Kawlte lungthin lak a har khun cang lai. MAH PEACE tel kan duh ti lo, an kan sawm ti lo, MAH pekmi Federal phung kan duh lo, NUG Federal phung kan cohlan khawh tilo, CHIN mi le Tlangcung mi nih Biachahnak fekmi pakhat tal cu ngeih a herh tuk cang. Um sawh sawh awk an ṭha tilo.
Cucaah CHIN Ralkapbu vialte hi a zei lei poah in a lam kip in thazang ṭhawn ter a herh. PDF LDF zong cu tho tho. NUG le Kawl miphun nih CNF / CNA, CNO / CNDF, CDFs, Chin PDFs phu hi an ṭhawn tet bal lai lo. Chin mi kutke lawng in a ṭhawn khawh lai. NUG le ara lai mi CHINCOZAH zong a lam kip ṭhawn ter ding. MAH le a minung EAO rual PEACE an tuah ko lai, Kannih cu an kan doh ko lai, an kan tei lo hnu ah PEACE tuah ding in an kan sawm lai. Cutikah Kungcunghmin ZAUK pennak kong cu kan chimhrel ko lai ta. Minung, Hriamnam, Chawva, Fimthiamnak, Policy / Mumal / Dundan / Phungphai tbkin, alamkip in, Chin Ralkapbu rual vialte, ṭhawn ter lawng ah Ralhrang Rallokap cu tei khawh asi lai.
Thazang in kan ṭhawn lawng ah MAH te Ralhrang nih an kan ṭih lai, PEACE TALK an kan sawm lai, Federal kong ceih hmai in pek kan si ve lai. Raldoh cuahmah mi CDF hi PEACE TALK aduh bik mi an si khawh men. Nain sawm kan si lo. MAH te kan zumh fawn hna lo. Chin Mino nih Ramkhel mi Federal Kungcunghmin an kan pek lai ti kha MAH siseh, NUG siseh CDF tam deuh nih, an zumh ti hna lo mi belte apoi ngaingai.
NUG le American An Ṭangṭi Cang Caah Federal Kan Hmuh Tuan Deuh Lai Maw? ASEAN American Submit ah I tel ding in NUG Ramdang Vuanci Daw. Zinmar Aung cu American Cozah nih Officially (Phung ning tein) an sawm. Ram pakhat aiawh asi mi Luban hna bangin Sentary le Security biatak tein an lak buin, American alut, RFA zung ah Security he a kal. Akal nak kip ah USA nih Security full in an lak. Ram pakhat hruaitu bangin an donh I paput langcuai a tawn mi NUG Vuanci lak ah a pakhat nak le avoikhat nak asi. Rallokap aiawh tu todan cu a lawng in an chiah. Cozah Luban asi lomi, upa pakhat kha an sawm nain, SAC Ralhrang cozah nih kai hlah an ti. Dr. Sa Sa hi mah Bantukin an don ballo. CHIN mi hi an kan hmuhsuan dueh ko. NUG Ramdang Vuanci hi Sa Sa pek ding bak asiko.
A ṭuan cia mi le a keneh zohchih in le hmailei NUG hlawhtlin nak cuanh chih in. NUG nih 2008 phunghrampi azulh bak lo ti le kum khua rih khiak nak aum lo ko ahcun, President or PM cu Dr. Sa Sa pek ding khi asi. Given asi ko. Atu an pek mi Vuanci khi cu NUG a thih ah athi ve lai. Cozah athlen ah a tlau ding mi rian asi. Ramdang Vuanci timi cu Cozah aathlen ah siseh, NUG a um lo zong ah Vawlei ahmun chung aum ding mi rian pipa asi. Federal Vuanci ti zong hi phuahcawp mi asi. CHIN mi kut in teinak hmuh an duh, paput lang cuaih an duh mi kawlte an si nak tehte asi. Dr. Sa Sa le Dr Lian Hmung Sakhong tuan cia mi viale cu D. Zinmar Aung nih khim tein a ei cang, a theihpar a zun cang kan ti ko lai.
Dr. Zinmar Aung cu Ramdang Vuanci, USA he adang tein an I tawn lai, USA hruaitu tampi he tawn awk ah timhnak angei. ASEAN hruaitu upa hna he adang tein tawnnak an ngeih lai. Paucan Dohthlennak caah teinak phawrh tu asi lai tiah ruahchan cio asi. President Joe Biden he an I ton khawh ahcun Finish a dih ti ko usih. NUG cu Cozah nasi ko tiah an kaa in legitimacy tuah cio asi ko nain, USA le Joe Biden Chimh loin, Ramdang le an hruaitu hna hi kei lai, keichia holh khi asi. A hmual afak lo. Pawpi le Chiandeih USA President aholh lawng ah Vawleipi nih zulh cio asi.
Vawleipi nih American bia elh an ngam lo nak cu Nuclear in an kan kah lai timi le raltuk kan si lai timi si loin, Sipuazi an kan phih ahcun kan tleu lai, ram pi asifak lai ti hi an phang bik mi asi. Tuluk zong cu thotho. MAH te lawng nih zei an rel lo I asi, An hrut tuk palia caah asi ko hen cu. ASEAN USA submit ah American nih, SAC an hlawh bak in ASEAN – AUSSIE submit ah, Nihin ah, Australia Cozah nih, SAC nih on the spot an hlawt colh ve. Paucan Dohthlennak ah American nih biatak tein an kan tel pi ahcun arau bak lai lo, TEINAK nih an kan hngak cang ti khawh asi.
Mah belte American nih Paucan Dohthlennak ah, Kawlram ah, siseh, tlungseh, tlinseh ti an duh mi hi Federal asilo. Democracy le Nuhrin covo tlinseh ti tu asi deuh. NUG nih Federal in an kal ding mi hi thazang apek lemlo, American nih. Cucaah Dr Sa Sa le Dr, Lian Hmung Sakhong sawm loin, thlah lo ding in, USA nih NUG kawlte minlar bik, CRPH dirhpitu, NUG Ramdang Vuanci an sawmnak hi asi. NUG nih Federal ram dirh awk ah zeitindah kan bawmh lai I mipi kan chanchuah lai timi ceihhmai loin, ASEAN ah Tuluk hipnak in I hlihphuah khawh ding tuin bia ruah ṭi asi.
American nih ASEAN an tuah ding mi cu, Dollar 150 millions an pek hna. Innsak nak, Thianghlim mi Electric le MEI, Rili Humhimnak caah hman ding a pek mi hna asi. ASEAN biachahmi (5) cu an nung ter ṭhan, USA siseh, UN siseh, EU siseh, Nitlakram hna siseh, Humanitarian timi mi sifah bawmhchan nak cu ASEAN nih ṭuanvo alak lai, MAH te Rallokap cozah he an ṭuanti lai ti asi. MAH cu tax pek herh lo in Ngunsawm tampi ahmuhco ṭhan lai. NUG kut ah pek ding in Dr. Zinmar Aung nih a chimh hna men lai. A duh bal lailo. Mipi zong nih kan duh bal lai lo.
NUG kut ah pek nan duh lo ahcun, NGOs kut ah pek uh ati hna men lai. Ramri lawnh in mi sifah le Ralzam mi hna bawmhnak nawl kan pek uh tiah a chimh hna lai tiah ka zumh nawn ve. American nih Hriamnam kan bawmh sehlaw, NUG Kuttang PDF lawng bawmh an si lai, CDF covo aum lailo. Humanitarian caah Ngunsawm relcawklo bawmh sisehlaw, CHINRAM covo aum lailo, CHIN Cozah aum rih lo caah, CHINRAM ah NUG cozah an dirh khawh rih lo caah. CNF le CDF cu an pek hna lai ka zumh bak lo. Federal kong cu mah tein I chimhrel le Dohthlen aherh cang. NUG, Dr. Zinmar Aung, Dr. Lian Hmung Sakhong, Dr. Sa Sa te nih chimhrel in, phunghram le policy tuahnak in an hlawhtlin khawh lai lo (an keneh le an tuahserh cia mi zoh ah zumh an si tilo), USA cozah he Federal kong an chimhrel fawn lai lo, ASEAN he cun LAMLAM, Cu caah mah tein chimhrel ding asi canglai. Nain Aiawh in ahohdah a chim lai timi ah abuai te lai. CNF / CNA/ CDF nih Chin aiawh in chimseh tiah a cohlan lomi CHIN Miphun Ṭenge le CDFs / PDF / LDF kan um.
Cu caah CHIN Cozah I dirh zawkzawk sehlaw, CHIN cozah nih Federal kong, Humanitarian kong le adang a herh mi kong vialte chimhrel in ṭuanvo lak cangseh. CHIN NUG cozah dirh awk ah CHIN Mi kan lungtlin lai ka zumh ti lo. Paletwa cu Rakhine ram ah an chiah sual, State (14) mumal nih CHIN mi le Tlangcungmi lungthin a fak ter tuk cang. USA he Fedral kong ceih asi ṭhan lo. CHN NUG kusale rual nih le phaisa mit lawng an au. NU mit lawng an au I mi hawr an tam tuk. Firkhut le rum lawng an I timh fawn. ICNCC ti ah le athih le anung hngalh khawh asi lo. Federal ning in cun, NUG Chin cozah dirh awk asi lo.
NUG Ralkap zong cu thotho. Mah tein Khuankhan Lairelnak kan ti caah kan mah tein CHIN cozah dirh awk asi ko. Chin Ralkap cu CJDC nih ṭuanvo lak sehlaw, NCA tu kha CJDC member tu ah I chiah koseh, apoi lailo dah ka ti. NUG nih Federal biafang lawng hmang loin, Democracy nan benh chih caah, Phaisa le Hriamnam pek ding bawmh ding hi cu nan rian asi. Given asi. Nan duh lo le um cang koseh, CHIN MI an um ko, kan zeipoi in kan thinphang lemlo. CHIN cozah dirh awk ah CNF nak in CJDC nih ṭuanvo lak sehlaw, aadawh cah bik ko. ICNCC cu Kawlte lakfa asi caah a ṭha lai lo. CHIN Cozah kan hlawhtlin hnu ah Ramdang Vuanci le Humhimnak Vuanci kan I ngeih ve cang lai.
Anmah nih USA, ASEAN, EU, UN, Nitlakram le Ramdang ah Federal kong, Mipi kong, Humanitarian kong, fimthiamnak kong, Ngandamnak kong, tbk vialte cu zalon tein kan chimhrel ve te lai cu, Dr. Zinmar Aung Bantukin. Dr. Zinmar Aung le USA upa tawnnak cu Tlangcung mi le Federal caah cun, Sullam a ngeih lo khawh men. Kawlte caah cun Halleluijah AMEN bak asi ve. CHIN Cozah kan I ngeih ve te tik ahcun, NUG le Dr. Zinmar Aung nih chimhrel piak lo zong ah apoi nak pelte hmanh aum ti lai lo. Kanmah kong kha kan mah tein USA, EU, UN le international ah kan chimhrel ve can aphan te lai, Ara lio ve.
Leave a Reply