



Australia Laknak Le Chin Miphun Kan Dirhmun, AUSTRALIA LAKNAK LE CHINMI DIRHMUN , Salai. C. Twintwin, 29 March 2022 ah rampi Ngunkeng (Treasurer) Joshua Anthony Frydenberg nih 2022-2023 tangka kum ca Budget chimrelnak a ngeih. Kumpi kum khat chung an hman ding mi tangka le hmannak zawn tete kutdong sawh in chimrelnak a si tikah, a biapi ngai. Ralzam (Refugees) le mipeem satlai (immigrants) ca tiang khi a huap chih i minung zeizat dah ka lak hna lai, ti tiang khi ai tel.
Tutan Australia Federal Budget hi anmah kum rel ning in kum thar July in a nung ding a si. May thla hi ram pumpi thimnak a um ding a si i Cozah ser kho Party chuak nih a kalpi te ding a si. Cucaah Laimi tam deuh Australia kan phaknak lampi a si mi Humanitarian Program kong hi a hlankan in theih awk le i hnamhnawh awk a si rua, tiah ka ruah caah hihi ka van com.
Australia hi vawlei cung ram lakah Humanitarian Program in ralzaam a la tam bik a si, ti usih law kan palh lai lo. Cuhlan sining, 2016 hlan ah ralzaam a lak mi ram tampi lakah Kawlram hi pathumnak ah a chiah. National League for Democracy (NLD) cozah a hung kai hnu ceo in a palinak ah a chiah i nihin tiang a si. Ralzaam nakin thiamnak (skills) ngei mi lak hi rampi caah a thahnem deuh a ti maw si hnga, thiamnak ngei (skills) in ratnak lam kau chinchin in a on i ralzaam in luhnak innka a bitter. 2021-2022 ah 13,750 hi Humanitarian Program in lak ding a rak ti, atu 2022-2023 tangka kum chung zong ah thlennawnnak um lo, 13,750 lak ding a ti than.
Afghanistan ram mi bel $666 million dih in minung 16,500 lak a timh hna. Hihi Taliban ralhrang nih rampi uknak an lak hnu in a papek mi a si. Mahlawng hlah, Russia nih Ukraine a tuk ruangah Ukraine miphun zong a lak cuahmah hna. Kawlram kong ah Australia Prime Minister nih 28 March 2022 ah hitihin a chim ve, Kawl ralhrang nih uknak an lak ruangah ralzaam dirhmun in ramri (Thailand le India) ah dornak kawlmi caah $95 million bawmhnak kan pek hna lai, Humanitarian in minung 2,000 kan lak lai, tiah a chim. Hi a chim mi hi 2022-2023 tangka kum ca a si i, a cung kan langhter mi 13,750 lak ding ti mi chung ah ai tel (kho). Cun Kawlram mi huap in chim mi a si tikah, Chin/Laimi tamp kan itel kho lai maw, tihi ruah ngai a hau.
Kan ruahchih peng ding cu, Humanitarian Program ahhin phun hnih, Global Special Humanitarian Visa (man pek hau lo-free) le Community Support Program (tangka dih in laknak) tin a um. Keimah hmuhton mi ning in chim ahcun, UN Card (Refugee Status) i tlaih theng lo, Temporary Card or CRC Card (CRC-Malaysia) hmang in tuah zong ah micheu cu an phan (Australia). United Nations High Commissioner of Refugees (UNHCR) nih Resettlement in ramthumnak a kan kalter ti lo tikah, Humanitarian Program lawnglawng hi Chin/Laimi kan caah lam awng um chun a si. Pathian nih a kan zaangfah i Covid-19 chuah hlan deuh ah minung cei-ial an phan. Pulrai ruangah VISA pek cia a si ko nain a kal kho rih lo mi tampi an um rih.
Pupa bia ah, Hruh hmasa, fim hmanung an ti bang, Malaysia le India ah ralzaam in UN kan luhka hrawng ah i palh tuk hlah usih law, Australia ram chung ah Humanitarian Program in tamtuk kan lut cang hnga. Zeitintiah, kan kankhua thlen, kan min kan thlen, kan unau min kan thlen hna, kan nu le pa min kan thlen hna. Kan chuah kum kan thlen, kan min kan i thlen rih. Hi bantuk tete ruangah thisen tlai unau chuakkhat, pa le fa, nu le fa bak a si ko mi zong, laknak a tuah ko nain a hlawhcham mi tampi kan um.
Cucaah hihnu hmailei UN lut thar nih cun kan sining takte in UN luh a biapi ngaingai. Na sining taktak in na luh i hmailei ramthumnak lan kho na si tikah, na kaltak mi chungkhar caah lam na vihpiak hna tinak a si.
Hi Humanitarian Program (Global Special Humanitarian Visa-Sub 202) sok tikah tuah ding mi Form phun hnih a um. Pakhat cu India/Malaysia um na lak ding mi nih phit ding mi a si i 842 Form a si. A dang pakhat cu Australia khuasa nih phit ding mi 681 form a si. Form na phit tikah khunguh taktak in rel a biapi. Kan chim cia bang tangka fangkhat dih lo in Australia phak khawhnak lam um chun a si lawng si loin, atulio Laimi dirhmun in ruahchannak kan ngeih chun a si caah, latu/autu ngeih ko ahcun tuah cio hi a phu in ka ruah ko.The Lairam Times VOL 1 ISSUE 6
U Win Naing Kum (50) hrawng a si mi cu a mah a dawr a si mi nawn zuar nak ah mi theih lo mi minung pahnih cu cycle in an rak phan i meithal in an kahthah hnuah an kir tthan tiah theih a si.
Mandalay Thongtla Pawl Cu Ek-Inn Ti Bak Din Ti Ah An Din Ei Ter Hna, Mandalay, Oo-Boe thonginn chungah thonginn bawi pawl nih politics lei kongah thong thlak a tongmi pawl cu din awk ti an peknak hna Seh a rawk tiah an hlen hna ii Ek-inn titu kha an din eiter hna, tiah thong a tlami an chungkhat pawl sinin theih a si.
Oo-Boe thonginn chung ahcun Kheng ttawl kan duh tik zongah Ek-inn tiin kholh ttawl a hau. Ek-Inn tii a um lo caan a um caah pawng kal loin kan um caan zong a um. Tii kholh duh zongah minute pakhat chung lawng a ngah. Hiti ti thiang kan ngah lo ruangah kan tak pum ah hma lawng tein a khat. Khua caan a linh caah a har chinchin, tiah thongtla pawl sinin theih a si.
Myitkyina Khuapi Chungah Chiah Mi CCTV Cheukhat Bomb In An Hrawh, Kachin ram, Myitkyina khuapi ah Security caah tiin chiah in CCTV cheukhat pawl cu March thla ni 31, zaan lei ah bomb in an hrawh tiah khuami sinin thawng kan theih. Myitkhyina Bala hlei pawngah an chiah mi CCTV pahnih cu Zaan lei suimilam 9:00 hrawngah bomb in an hrawh hi a si.
” Bomb puah thawng kan theih i Bomb puah thawng hi suimilam a cheu chung hrawng kan theih lo hnuah kan va dothlat tikah CCTV an hrawh mi a si tiin kan theih” ti in khuami pakhat nih a chim. Bomb puah ruangah hliam tuar le thgilri dang sungh mi cu a um lo tiin khuami pakhat nih a chim chap.
Mandalay Ah Mi Pakhat A Mah A Dawr Lila Hmai Ah Meithal In An Kah Thah, Mandalay khuapi, Chain Aye Tazar peng, Aung Nan sang a um mi U Win Naing cu March thla ni 31, Suimilam 6:00 hrawngah a mah a dawr lila hmaiah meithal in an kah thah tiah Security he aa neihniam mi pakhat sinin thawng kan theih.
U Win Naing Kum (50) hrawng a si mi cu a mah a dawr a si mi nawn zuar nak ah mi theih lo mi minung pahnih cu cycle in an rak phan i meithal in an kahthah hnuah an kir tthan tiah theih a si.
Myitkyina Khuapi Chungah Chiah Mi CCTV Cheukhat Bomb In An Hrawh, Kachin ram, Myitkyina khuapi ah Security caah tiin chiah in CCTV cheukhat pawl cu March thla ni 31, zaan lei ah bomb in an hrawh tiah khuami sinin thawng kan theih. Myitkhyina Bala hlei pawngah an chiah mi CCTV pahnih cu Zaan lei suimilam 9:00 hrawngah bomb in an hrawh hi a si.
” Bomb puah thawng kan theih i Bomb puah thawng hi suimilam a cheu chung hrawng kan theih lo hnuah kan va dothlat tikah CCTV an hrawh mi a si tiin kan theih” ti in khuami pakhat nih a chim. Bomb puah ruangah hliam tuar le thgilri dang sungh mi cu a um lo tiin khuami pakhat nih a chim chap.
Leave a Reply