
India, Mizoram University ah Kawlca an cawn cang lai+Mizoram Cozah Nih Ralhrial Myanmar Rammi Hna Cu Vawlei Hmun Cawknak Nawl A Pe Hna Lo,
======================
Institute Of Chin Affairs le Mizoram University hna i bawmin, a ra laimi October thla thokin Mizoram University ah, Kawlca le Burmese Communication Skill an cawn cang lai tiah theih a si. Cu Burmese ca chim tu ding cu Dr. Elis Thangi a si lai i, Mizo holh zong Myanmar holh zong tha tein a thiam mi a si pinah, Kawlca(subject) in Dr degree hmutu zong a si.
Kawlca cu thla 10 chung cawn a si lai, cu thla 10 chung ahcun, sml 120 chung cawn a si lai i, sml 30 cu mah tein study tuah caan a si lai. Sianginn luh man cu, Rupee’s 1000 a si lai i, cu cawnnak ah a herhmi thilri cawknak ding caah thla 10 chung ah Rupee’s 1200 a dih lai tiah theih a si.
Mizoram Cozah Nih Ralhrial Myanmar Rammi Hna Cu Vawlei Hmun Cawknak Nawl A Pe Hna Lo, India ram, Mizoram ramkulh cozah nih a hlankan in theihternak le cohlannak kan tuah hlan ah Mizoram chungah vawlei hmun le chawleh chawhrawlnak tuah lo ding in ralhrial Myanmar rammi hna cu Mizoram cozah nih September 17 ah theihternak a tuah hna, tiah theih a si.
Ralhrial Myanmar rammi hna nih dawr tampi an tuah pinah ramri ah vawlei hnun cawk dingin timhtuahnak an ngei, tiin thawngpang a len caah atu bantuk in Mizoram cozah nih thawng a thanh hi a si. Mizoram ramkulh chungah ralhrial camp 150 leng a um i, ralhrial 30,000 leng an um. Ralhrial mi tam deuh cu Mizoram cozah le khuate lei nawl ngeitu hna nih caan karlak ralhrial camp ah an chiah hna.
Cheukhat cu anmah tein inn hlan in a ummi zong an um, tiah theih a si. Mizoram cozah nih vawlei hmun cawknak, chawleh chawhrawlnak, eidin thilri phorh zuarnak, motor/cycle khalh khawhnak le vote pek khawhnak hna hi an khammi cu a si. Crd-The Chin Post
Relchap (Crd-The Chin Post) Nga phortu motor cungah a cuangve mi SAC ralkap bomb puahhnawh an tong, 3 an thi, Sagaing ramṭhen, Myinmu sianginn ah umhmun khuarmi SAC ralkap ṭat-mah 33 in ralkap 10 cu Nga phortu motor zul in Wampyi(ဝမ်းပြည့်) khua le Alatkapa(အလ္လကပ္) khua kar an phanh ah bomb puahhnawh an si tiah People’s Army to Fight Dictatorship nih an thanh.
Nizaan September 20, zaanlei suimilam 3:00 hrawngah bomb lung 5 puahhnawh an si tiah an langhter. ” SAC ralkap minung 10 hna cu sianginn in an chuak i , Chaung U – Monywa motor lampi in motor an hngak. Nga phortu motor cung ah an cuan hnu ah bomb puahhnawh in doh an tong, kan mithmuh ah ralkap 3 an thi, midang cu hliamhma an tuar,
tualchung mi motor a si caah motor khaltu a hliamhlonak ding in motor hnu lei bomb puahhnawh in kan doh hi a s. Cu SAC ralkap hna cu Sagaing ṭat-mah 33 in ralkap an si tiah kan theih” tiin People’s Army to Fight Dictatorship in ṭuanvo ngeitu nih a chim. Cu kahdohnak cu Myinmu pengchung ummi People’s Army to Fight Dictatorship, PAFD ṭat-khuai DK PDF-MMU, People’s Knight Defence Force(PKDF-MMU), TAUNGTHA People Defense Force (TTAPDF), D.B.B.F-MMU phufonh hna nih bomb puahhnawh in an doh hna tiah theih a si.
Gangaw pengah SAC ralkap nih a ruang umlo in hriamngan an kah caah tualchung mi 5 nih hliamhma an tuar, Gangaw peng Gangaw khuapawng Saido(စိုင်ဒူး) khua cu Gangaw khuachung um khah-lah-yiah 50 nih September 20, zaanlei ah hriamngan hmangin an kah hna caah tualchung mi 5 nih hliam an tuar leng ah inn zong an rawk tiah khuami nih an chim tiah theih a si.
” Zaan suimilam 8:00 tlin hlan ah hriamngan voi tamngai an thlah, minung 5 cu hliamh an tong. Pakhat cu a mit ah an hliamh i pakhat cu a phei ah an hliamh, midang cu an kut kee ah an hliamh hna” tiah Gangaw khuami pakhat nih a chim. Hliamhma tuarmi khuami hna cu Gangaw peng thlanglei Latpan khua sizung ah kalpi in an thlopbul hna tiah theih a si.
Private sianginn ah cachimtu pakhat SAC ralhrang nih kum 20 thong thlak ding in bia an ceih piak, Naypyidaw khuapi ah a um mi private sianginn pakhat ah cachimtu pa pakhat cu SAC ralhrang biaceihzung nih kum 20 chung thongthlak ding in bia an ceih piak tiah theih a si.
Nizaan Zing 20 ni ah khan private sianginn cachimtu mino pakhat cu SAC ralhrang biaceihzung nih kum 20 chung thongthlak ding in bia an ceih piak.
Amah hi sianginn i ca a chimh ko lio ah SAC ralhrang pawl nih cun camp ah rak kan zul ta tiah an auh i camp an va phak cun an tlaih colh. Cun thla 9 chung thong an thlak hnu ah bia an ceih mi zong nizaan ceo ah khan thawng an theih hi a si. SAC ralhrang nih cun PDF na bawmh hna tiah a diklo ning in sual an puh i penal code 50 in taza an cuai colh. SAC ralhrang nih hin mino tampi cu an ruahnak bak in PDF na bawmh hna tiah sual an phawt hna i kum tampi tiang thongthlak ding in bia an ceih piak hna.
SAC ralhrang: AA he pehtlaihnak ngei mi chawlettu vialte fak piin sualphawt nan si lai, SAC ralhrang nih AA he pehtlaihnak a ngei mi chawlettu vialte fak piin sual phawt nan si lai tiah an hrocer hna. Rakhine ram ah chawlehnak a tuah tu aho hmanh nih AA nan bawm lai lo, nan bawmh kan theih sual ahcun fak piin sualphawt nan si lai tiah nizaan Zing (September) 20 ni ah khan SAC ralhrang nih an chimh hna.
“Anmah nih Meeting an kan auh, zei ko dah an chim hnga tiah kan va kal, cu ahcun AA he pehtlaihnak ngeih hrimhrim lo ding in an kan chimh. Nan i pehtlaihnak ahcun sual kan in phawt hna lai ti lawng an kan chimh. Zei bantuk chawlettu pawl ti bantuk zei hmanh an chim lo. Hi bantuk an chim mi hi mizapi kan dihlak an kan hrocernak a si ko tiah ka hmuhning a si”tiah Hotel ngeitu pakhat nih a chim.
Rakhine ram ahhin daihnak a um lawngah tthancho rian ttuan khawh a si lai, cucaah buainak a ser tu hna cu kan dihlak kan ral an si tiah an chimh chap hna.
Shinzo Abe Ruakthlahnak Tuah Ding Duhlonak Ah Amah le Mah Mei In A Khang, July thla ah thah a rak tongmi Japan Prime Minister hlun Shinzo Abe rampi nih ruak thlahnak tuah dingmi cu ka duh lo tiin nihin september 21 ah Putar pakhat a mah le mah mei in ai khang i duh lonak a langhter tiah, theih a si.
“Tokyo khuapi Prime Minister Office hmai ah a tak mei a kangmi pa pakhat cu kan hmuh, tuanvo ngeitu hna nih mei cu an hmih piak i sizung ah an kal pi, kum 70 hrawng a si lai, tu a dir hmun cu fiang tein theih khawh a si rih lo, ai khanghnak pawng kam ah kut in tialmi duhlo langhternak ca hna kan hmuh tiah,” pawngkam mithmutu pakhat nih a chim.
Atubantuk in duh lo langhternak kongah Japan cozah lei nih cun zei bantuk biahmanh chimmi an ngei rih lo, Shinzo Abe ruak thlahnak tuah dingmi phaisa hman ding kongah ram mipi tam ngai an lungtling lo tiah, theih a si. Prime Minister hlun Shinzo Abe ruak thlahnak cu September 27 ah tuahtimh a si i ruak thlahnak hman dingmi ah US $ Nuaisawm 11.4 renglo hman an timh tiah, theih a si.
Kyauktaga Khua Chung Bomb Puahnak Ah Pyusawhti 2 Le SAC Ralkap 1 An Thi, Meithal Zun 4 Chuh An Tong, Pago ramṭhen, Kyaukaga(ကျောက်တံခါး) khua chungah nizaan September 20 zaanlei ah bomb puahnak a chuak i, Pyusawhti 2 le SAC ralkap 1 an thi, an meithal zun 4 chuh an tong, tiah theih a si.
Nizan September 20 zaan sml 9:55 ah Kyauktaga khua chungah bomb lung 2 a puak i, zaan sml 10:05 ah a voihnihnak a puak ṭhan i, Phungki sianginn hmai transformer zong a rawk dih. Cu hnuah ralven dingin a kalmi motor cu kah a ton caah pyusawhti 2 le SAC ralkap 1 an thi. An meithal zun 4 an lak, tiah kahdohnak a tuahtu he aa pehtlaimi hna sinin theih a si.
“Kyaukaga ah cycle remhnak dawr ngeitu pakhat nih, “Bomb puah thawng zong a thang ngai. Cun kaphnih kar kahdonak meithal thawng cu kan theih nain a thimi zat cu fiang in kan theih lo. Nihin zing cu khua chungah SAC ralkap nih checkhlatnak an tuah,” tiah a chim.
Indaw Peng Nihnih Chung Kahdohnak Ah SAC Ralkap 8 An Thi, PDF Ralkap 1 A Nunnak A Liam, Sagaing ramṭhen, Indaw peng ah SAC ralkap le KIA ၊ PDF ၊ ABSDF karah nihnih chung kahdohnak a chuak i, SAC ralkap 8 an thi, PDF ralkap 1 a nunnak a liam ve, tiah Indaw Revolution IR nih cathanh an chuah.
Sagaing ramṭhen chaklei, Katha pengkomh indaw peng Nanma kyaing(နန်းမကျိုင်း) tiva pawng ah SAC ralkap 70 hrawng le KIA၊ PDF karah September 18-19 tiang kahdohnak a chuak i, SAC ralkap 8 an thi, tam ngai hliamhma an pu, PDF lei in ralkap 1 a nunnak a liam ve, tiah theih a si. SAC ralkap a thimi ruak hna cu puan in an tuam hna hnuah vawlei an chilh hna, tiah theih a si.
Monywa Ah SAC Ralkap Thawng Petu Dalan 6 Thah An Tong, Sagaing ramṭhen, Monywa pengah SAC ralkap thawng petu dalan 6 thah an tong, tiah tualchung mi hna nih an chim. September 19 zing sml 11:00 ah Sagaing ramṭhen, Monywa peng Kyaukkar(ကျောက္ကာ) khua Shwekuni(ရွှေဂူနီ ) pura pawngah Ayardaw lei a kal ding nuva hna an i citmi motor pakhat cu, bomb puahhnawh an ton caah aa citmi nuva an thi.
Motor cu SAC ralkap nih an rak hman balmi civil motor a si, tiah theih a si. September 19 zing sml 7:30 hrawng ah Monywa khua Nandawun(နန္ဒဝန်) bazar ah thil a cawmi kuva dawr tuahtu Kyaw Kyaw le a nupi Hnin Aye Khine cu kah thah an tong. Hi hna nuva hi SAC ralkap thawng petu an si, tiin thawng a leng i an kuva dawr zong ah SAC ralkap le palik cheukhat cu atu le atu an kal lengmang, tiah tualchung mi hna nih an chim.
Nizan September 20 zaan sml 9:00 hrawngah Monywa Nandawun sang um Htun Htun Win le zaan sml 10:00 hrawngah Monywa Sehhmu zone(စက်မှုဇုန်) sang khua helnak lam ah Kyaw Khine cu kah thah an tong. Annih hi SAC ralkap thawng petu an si pinah ralkap an umnak zung chungah a lut chuak ngaingai mi an si, tiah theih a si.
Kawkareik Peng SAC Ralkap Sakhan Cu KNLA Nih An Lak, Meithal Zun 15 Le Kuan Zong An Chuh Hna, Karen ramkulh, Kawkareik peng SAC ralkap Kyeik(ကြိတ်) sakhan cu KNLA nih mins 17 chungah kan lak khawh, tiah KNU nih cathanh a chuah. Nizan September 20 ah KNU-Kawkareik peng KNLA Battalion 18 le Dawna Column-SOG ṭangṭi phu hna nih SAC ralkap Kyeik sakhan cu zanlei sml 2:02 ah kah hram an thawk i, sml 2:19 ah Khah Mah Yah 557 sakhan cu an lak khawh, tiah theih a si.
SAC ralkap an hriamnam RPD zun 2, BA 100 zun 1, seh meithal zun 1, Pyaungpu zun 1, AK zun 1, MAS sniper zun 1, MA4.MAK zun 1, MA1 zun 2, MA 3 zun 2, MA 5 zun 2, MG3 zun 1, MA kuan bawm 17, 9MM-44၊ 16 kuan bawm 4, sniper kuan 3, 60MM-12, 73MM-11, Enaga bomb 1, 40MM-10, BA109 kutcheh bomb 2, 73zen lung 5, seh meithal kuan 229, AK kuan bawm pummi 1, pehtlaihnak seh 2, phone 3, 5.56 kuan 2223, Seinpyuang 1 le MA 5 kuan 2 hna cu KNLA nih an laak, tiah theih a si.
Cu lahdohnak ah SAC ralkap 7 an thi i, 2 hliamhma an pu. Cu sakhan cu a luancia August 8 lio in phihkhamnak an rak tuah cang hna i, nizan September 20 ah KNLA nih an lak khawh, tiah theih a si.
Tamu Khua Pawng Kahdohnak Ah PDF Ralkap 2 An Nunnak A Liam, Tamu khua luhnak meng 4 gate pawngah SAC ralkap le PDF karah September 19 ah kahdohnak a chuak i, PDF ralkap 2 an nunnak a liam, tiah theih a si. PDF ralkap a nunnak a liammi hna cu BSO (Burmese Student Organization) in ralkap Ar Kar Htet(18) le Pah Kah Phah in Lin Yung(40) hna an si.
Ralkap Lin Yung ruak cu an la kho rih lo. Ar Kar Htet ruak tu cu Tamu khua mi bawmchantu phu nih an vui cang, tiah theih a si. PDF ralkap pakhat nih, “September 19 ah kahdohnak a chuak i, mui tiang ah ralkap Lin Yung cu a ṭin ti lo. A thaizing zingka lawngah a thi, tiah thawng kan theih. Namuntar(နမွန်းတား) khua pawng ah SAC ralkap motor cu bomb lung 4 kan puahhnawh caah a thimi le aa hliammi an um,” tiah a chim. SAC nih nawlngeihnak an lak hnu in SAC ralkap le PDF Tamu kahdohnak ah atu tiang PDF Tamu ralkap 11 an nunnak a liam cang, tiah theih a si.
Tedim Khua Chungah Mifir An Tam Chin Lengmang, Chin ramkulh, Tedim khua chungah atu kar hrawng hi chun zong ah mi thilri chuh, mi inn bauh le firnak a tam chin lengmang, tiah theih a si. “Nizaan September 20 chun ah inn ngeitu cu leng a chuak, cu karah mifir mi an inn an bauh i tangka kyats 104,000 an fir, a dang thilri bel an la lo. Chun ah biakinn ah Pathian thangṭhat lio caan hmanh ah cycle an fir. Ruak a hummi hna cycle zong an firpiak hna,” tiah Tedim khuami pakhat nih a chim.
Mi thilri a firtu hna hi rithaisii a hmangmi an si i, atu bantuk in kan ram boruak a chiat lioah eidin thilman a kai, rianṭuan awk a um lo caah mi inn bauh le firnak a tam khun, tiah a chim chap. Tedim khua chungah mifir an tam tuk caah sang kip in mino bu an ser i, khuami cu humhimnak an lakpiak hna, tiah theih a si.
“Atu bantuk in kan ram a chiat lio caan ah eidin a harmi le thilman zong tam tuk a kaimi hna hi a hram thawk lawng a si rih, hi nak fak in kan tuar deuh te kho men,” tiah Tedim khuami pakhat nih a chim. Tedim khua chungah September 18 lioah sakremhnak zung chung zung rianṭuantu an umnak quarter cu mifir nih an bauh i, tangka kyats 150,000 an firpiak hna.
Leave a Reply