
SAC Ralhrang nih Chuncung Inn an Khangh, Inn 3 cu a Kang Cang
=============
Nihin July 14, zaan sml. 7:30 hrawng ah Falam in a rak rami SAC ralhrang pawl nih Chuncung khua inn an khangh, tiah thawngpang kan theih. “Aa tlai thluahmah in a kaang i, atu ah inn 3 cu a kaang cang,” tiah khuami pakhat nih a chim. Crd-The Chin Journal. Bawipa a zaa cang lo maw, Kan taa le nun nak vial te le. Kan inn le kan lo vial te. Thisen le tha zang . Kan zang fah cang law. Crt-TTt
Relchap, ICC Tuanbia Tawi Le Kum 20th Nak ICC Chuakcamtuak Ni Sunlawi MAH le Ralhrang Rallokap Misual vialte cu ICC ah Tazacuai in Hrithlai in thah ding cu a Mikip duhnak le Saduhthah asi. Politicians kip le Mipi Hruaitu kip nih an I zuam mi zong asi. BROUK (Burma Rohingya Organization UK) nih ICJ le Argentina ah taza an cuai cuahmah lio asi. OIC ram 50 le Bangladesh an I rawi hna.
UNSC (United Nations Security Council) kung tlung ter in ICC ah A hnu bik tazacuai nak tuah an I timh mi asi. ICC a phak tikah, MAH le Ralbawi zik vialte an nung in thah ding kha an hmuitinh bik cu asi. Cu lam cu NUG zong nih azulh ve. Kawlram cu ICC ah a lut lo mi le senthuh mi asilo caah NUG nih Rome Statue member si ding ah aa zuam cuahmah lio asi. ICC ah MAH le Ralhrang Rallokap bawizik vialte dantat in thah awk ah, Phu hnih in kan I zuam cuahmah nain, kan hlawhtlin khawh ve bak rih lo.
Ukraine le Russia raldohnak ah Russia cu ICC ah tazacuai awk ah Ukraine President Zalen Skyy nih a timh. Cu nih Vawleipi a hnih dih. ICC cu mikip nih an interest mi ah ahung cang. An tuah mi hi an hlutchuak mi le an hlawhtlin mi atlawm ngai caah Vawleipi nih cu tlukin an poimawh termi ICC a si ti lo. Russia cu ICC ah tazacuai ding asi an ti le cang ka in; Vawleipi Thawngpang ah hmunhma a lak bik ah aa chuah ve.
Kawlram Paucan Dohthlennak nakin Ukraine raldohnak nih ICC cu van ah a cuaithlir deuh. NUG nakin President Zalen Skyy rian a ṭuan deuh International ah ti khawh asi. DDay an thanh hnu ah NUG cu International ah cu tluk in an thlum al ti lo. DDay hlan ah legitimacy ah a hlawh tlin ngai ngai mi NUG cu DDay an thanh hnu ah an Hawikom cia tampi zong Ralhrang Rallokap ah an kir tak hna. Tcn: Japan, Singapore, Australia, EU, tbk.
Kawlram Innpa asimi Tuluk, India le Tuluk zong NUG le Mipi sin ah um awk NUG nih an lemsoi khawh hna lo. USA le Nitlak ram nih Hriamnam le a dang an kan bawmh lo zong ah Ram Innpa nih an kan bawmh ahcun MAH le Ralhrang Rallokap thluk hi a har hrim hrim lo.
Kum 20 chung soisel thangchiatnak a tawn hnu ah Ukraine raldohnak he a limhang aa cuaithlir ṭhan mi ICC cu July 1, 2022, ah Kum 20 a tling cang. Hlunghlai ngai in kan hnu le cacawn Ni 5 ni ah khan an tuah.
Rome Charter tiah mi nih an theih. Ral ruang ah nawlbuar nak caah Biaceih zung sang bik si awk ah (စစ်ရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်) 1998 ah hnatlak nak le senthuhnak an ngei. 2002 July 1 ah International Criminal Court (အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်မှုခုံရုံး) ICC cu phungning tein an dir. Kum 20 chung ah voi 5 lawng Biaceihnak an ngei. African ram Tupung hruaitu hna cung Biaceihnak an ngei.
Cihmih Thahnawnnak; Crime Against Humanity: War Crimes Against caah hmanung bik Vawleipi Biaceihnak zung sangbik mi asi. Aa pehtlaih mi member ram hna nih tazacuai an duh lo zong ah: Tazacuai khawh mi asi. Tazacuai awk ah an duh ko nain a ti khawh lomi zong an bawmh hna. Mikip nih Upadi tang ah um khawh ding in: Hruaitu poah nih Upadi cung ah ahohmanh an um lo nak hnga: Rule Of Law aum a herh hrinhran caah ICC hi an dirh mi asi tiah ICC Sihni Luzik Karim Khan nih a ti.
Rule Of Law aum lo ahcun; Vawleipi ah minung kan nunnak hi Thaizing caa hmanh ah ṭihnung tuk asi lai tiah Mr. Khan nih a ti. Ukraine ral ah Russia Tamada Putin tuahto dan hin nan lung seh tiah an kan cawn piak. MAH le Kawlram Ralhrang Rallokap Bawizik Lubo rual hna telin, Nawl buar mi le misual Vawleipi minthang cu azizut dantatnak an tuah khawh ve rih hna lo. Ivory Coast Tamada hlun Laurent Gbagbo cu sualnak a ngeih lo tiah ICC nih an thlah.
Congo VP Jean – Pierre Bemba cu Azukhan hnu in an thlah cang. Kenya Tamada Uhuru Kenyatta tazacuai nak cu asilo in sual puh asi tiah an thlah ṭhan. ICC tuanbia zoh tikah, Biaceih nak ah an hlawhtlin lo, Mipi duh ning in thil akal lo ti kha MAH nih a hngalh caah asi lai. NUG nih Tazacuai awk ah an cawl deuh deuh, mipi an kan that deuh deuh, nawl a buar deuh deuh, an kan ti hram mi a lawh ngai ngai.
MAH nih hin ICC ah tazacuai awk hi zeirel dawh asi lo. NUG a hlawhtlin I, ICC ah tazacuai asi hmanh ah MAH Sihni hna an fit tuk ahcun a luat khawh rih mi asi. ICC Biaceihnak tuanbia zoh tikah, hnabei a dong bak ko. Cucaah NUG, ICC le adang bawmhtu hna vanhai ti loin, kanmah tein Ralhrang kan thluk hlan tiang Raldoh a herh ko. Federal pennak a tlung hlan tiang kanmah tein Raldoh ding asi tiah ICC nih ati, ti ko usih law Theory in cun kan palh lem lai lo dah.
Leave a Reply