
Khah… “Kan tei deeng cang maw?,” tiah a ka hal tawn tu hna…
================
Atu hmanthlak hi zoh ulaw uico pawl hi an kuan nih a chei ti hna lo. An kuan sernak seh-zung hi kum 10 dan in an rak chuah tawn. Mah hlan vialte an rak ser i an chuah mi atu ahcun an hman dih cang. Atu ral ram ahhin cun 2022 kum an ser mi lawng hi an hman cang.
Zei bantuk seh-zung tha a va si hmanh ahkhin hi tining te a si ko ahcun a celh te hna lai lo i van lei ah an kut thlir te lai. Anmah nih khup bil in an kan nawl te lai. Khuate ah kanmah nih hmun kan lak duahmah cang. Khuapi kan naih duahmah cang. Kan tha chia hlah seh .
Mizapi kan tha chia hna hlah u sih… Mupi bang kan tha thawnter chinchin i sang ah kai i zuam chinchin hna u sih… Kanmah ralkap nih raltuk pah in tangka kan kawl kho lo. Mipi nih nan kan tanpi cang bantuk in kan tanpi zungzal hram rih ko uh. A rauh hlan ah kan tei lai . Lawmhnak niceu a tlang zau lai . Zalennak khua a dei zau te lai. Na thazaang zor hram hlah seh mu , Mipi kan in bochan tuk hna. Crd-Salai Tluang Te
Kyaukphyu Peng Thonginn Bawi Cu AA Nih An Tlaih! Thlakhat Chung Ah SAC Rianṭuantu 30 Leng Tlaih An Tong: Rakhine ramkulh, Kyauk Phyu (ကျောက်ဖြူ) peng Sanay(စနဲ) khua thonginn bawi cu Rakhine ralkap Arakan Army(AA) nih nihin July 24, zinglei suimilam 8:00 hrawng ah an tlaih, tiah tualchung mi nih an chim.
“Zinglei suimilam 8:00 hrawng ahkhan Sanay khua dawr pakhat chung ah tlaih a si i, atu tiang ah cun Sanay(စနဲ) khuachung cu a dai rih ko, chekhlatnak tuah tibantuk cu a um lo nain siizung pawng ah cun security an chiahmi an um i, dawr zong an khar dih,” tiah Sanay khuami pakhat nih a chim.
A luancia July 17 ah tlaih a tong mi Pung Na Kyun (ပုဏ္ဏားကျွန်း) pengkulh uktu U Hlah Shwe le motor khaltu Maung Kyaw Naing cu AA nih July 23 ah an thlah țhan cang hna, tiah theih a si.
Rakhin ramkulh chung ahhin June 11 in July 24 tiangah SAC tang rianṭuantu hna lengah ralkap 9 le palik 22 hna cu tlaih an tong cang, tiah theih a si. United League for Arakan-ULA/AA nih an thanh ning ah cun hriam a tlai lo mi SAC ralkap kuttang um rianṭuantu hna cu a herh ning in chekhlatnak le biahalnak tuah an si i, raltuknak lei i pehtlaihnak an ngeih lo ah cun ṭha tein kan thlah ṭhan hna, tiah July 23 ah an thanh.
Magwe Ramṭhen, Dammathaya Khua Cu SAC Ralkap Nih An Duah I Khuami An zaam Hna!: Magwe ramṭhen Myaing peng, Dammathaya(ဓမ္မသာရ) khua cu SAC ralkap nih July 24 zinglei ah an duah i tualchung mi cu an zaam hna, tiah theih a si. SAC ralkap hna cu 23 July zinglei 4:30 ah Dammathaya khua cu lut in umhmun an khuar i, nihin zing ah inn an khangh hna, tiah theih a si. Khuami pakhat nih cun, “Dammathaya khua cu SAC nih nihin zing ah an duah i, inn 7 a kaang cang, tiah kan theih. Zeizat a kangh bel fiang in theih a si rih lo,” tiah a chim.
Culio ah Sagaing ramṭhen Ngathan(ငတန်း) khua le Shwehlan(ရွှေလှံ) khua cu July 24 ah luhhnawh in tualchung mi 13 an tlaih hna, tiah tualchung mi nih Yangon Khit Thih ah an chim. “Tanhse peng Ngathan khua le Shwehlan khua cu SAC ralkap nih an luhhnawh i khuami 13 an tlaih hna. Khuachung ah zei dah a cang ti cu fiang in theih a si lo,” tiah tualchung mi pakhat nih a chim.
Sihhmuh Khua Le Thangzang Thar Hna Nih CDF-Thantlang Mehhang An Ṭhenh Hna, July 22, 2022 ahkhan Sihhmuh khua le Thangzang thar Pastor hna tawlrelnak in Sihhmuh khuami hna le Thangzang khuami hna nih an thawhkhawm mi mehhang; Songkhoi 5 le Ar 5 cu CDF-Thantlang Battalion-4, Thantlang um mi ralkap hna ca ah anmah pumpak nih an va pek hna i, thlacam piaknak zong an ngei kho, tiah theih a si. Tawlreltu Pastor hna nih cun mizapi ralkap ca i pechantu dihlak cungah lunglawmhnak bia an chim.
Mandalay Ah Sui Dawr Pakhat Cu Misual Nih An Luhhnawh I, Ks Sing 2000 Man Hrawng An Zaampi!! Mandalay, Pyigyitagun(ပြည်ကြီးတံခွန်) peng i sui dawr pakhat cu misual nih an luhhnawh i phaisa Ks Sing 2000 man hrawng sui an i kalpi, tiah theih a si. Nihin July, 24 chunhnu suimulam 2:00 hrawng ah Pyigyitagun(ပြည်ကြီးတံခွန်) peng no.125 lam ah a um mi Maw Tit sui dawr cu mifir nih an luhhnawh, tiah tualchung mi nih an chim.
Sui dawr ah cun cycle pakhat in a kal mi minung 2 an lut i, meithal voi 3 an puah hnu ah dawrchung ummi cu an tlerhkhonh hna. Cu hnu ah an sui cu an chuh hna. Sui dawr i rianṭuanṭu pakhat cu a kee ah kuan hliam a pu, tiah theih a si. Hi thil a cannak hmun ah SAC ralkap hna cu phan zau in, lam an phih i, chekhlatnak an tuah, tiah tualchung mi nih an chim.
Tayat Chaung Peng Thlahnih Chung Kahdohnak Ah SAC Ralkap 50 Leng An Thi, PDF 7 Nunnak A Liam!: Tanintharyi ramṭhen, Tayat Chaung (သရက်ချောင်း) peng le Dawai(ထားဝယ်) peng ah SAC ralkap, BGF hna le tualchung hriamtlai phu hna cu June thla le July thla (thlahnih) chung an i kap i, kahdohnak ah SAC ralkap 52 an thih lengah hliamhma tuar zong an tam ngai, tiah theih a si.
Thlahnih chung kahdohnak ah PDF lei in minung 7 nunnak a liam lengah tualchung mi pakhat zong a nunnak a liam ve, tiah Daung Min(ဒေါင်းမင်း) TYC-PDF nih cathanh an chuah. A luancia July 15 ahkhan Ṭaung Pyauk(တောင်ပျောက်) khua ah SAC ralkap le BGF phufonh le Kasaedo(ကစယ်ဒို) KPDF kar kahdohnak a rak chuak i, cu kahdohnak ah cun SAC ralkap hriamthil zeimawzat kan laak, tiah Kasaedo(ကစယ်ဒိုကျား) PDF nih an thanh.
Monkeypox Zawtnak Kong Ah WHO Nih Ralrin Peknak Thawng A Thanh: Monkeypox zawtnak cu vawleicung ngandamnak kong ah ṭih a nung mi le Emergency in zohkhenh a herhmi dirhmun a si, tiah vawleicung ngandamnak zohkhentu World Health Organization (WHO) nih a thanh. Vawleicung ramkip ah Monkeypox zawtnak i chawnhning cu a karh tuk caah WHO cu emergency in voihnih tiang an ṭhu i atu bantuk in ralrin peknak thawng an hun thanh.
Atu tiang ah Monkeypox zawtnak cu ram 75 ah hmuh a si cang i, cu zawtnak aa chawnhmi cu minung 16,000 leng tiang an phan cang, tiah WHO lutlai(director general) Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus nih a chim. Monkeypox zawtnak ruangah nunnak liammi cu 5 tiang an phan cang. “Monkeypox zawtnak cu vawleipi ca ah ṭihnung mi zawtnak a si” tiah emergency thawngthanhnak a rak um hlan ah ngandamnak lei kongah (health)emergency in thawng thanhnak tuahmi zawtnak cu Covid-19 le Polio(ပိုလီယို) zawtnak lawng an rak si.
Monkeypox zawtnak ‘Health Emergency’ ah thanhnak kong he pehtlai in, Emergency committee ah zapi lungtlinnak cu a um lo nain, cu zawtnak cu ramkip ah rang ngai in a karh cang caah atu bantuk in biachahnak he thawng thanhnak kan tuah, tiah Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus nihcun a chim.
Monkeypox zawtnak i chawnhning kong ah kan theih mi a tlawm tuk rih caah atu ah thawngthanhnak kan tuahmi hi i runvennak sii-ai chuahkhawhnak ding le, cu zawtnak kham khawhnak ding timhtuahnak ah bawmchantu a si lai tiah ruahchannak kan ngei, ti in Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus nih cun a chimchap.
Min Aung Hliang Japan Kal Ding In Timhtuahnak A Ngei, Japan prime minister hlun Shinzo Abe ruak humhnak ah rak rat ve ding in SAC hruaitu Min Aung Hliang cu Japan ram nih an sawm i kal aa tiah tiah thawng a thang. ” September 27 ah tuah ding mi Japan prime minister hlun Shinzo Abe ruak humhnak ah Japan nih SAC hruaitu Min Aung Hliang an sawm caah a tlawng kho mi a si,” tiah Human Right Watch(HRW) i Asia ram tuanvo ngeitu Mr.Tapa Kasai nih Twitter in ah a tial.
Japan ram nih an sawm mi cu ram kip nih an hnon a tong mi SAC hruaitu caah Ministry of Planning and Finance ah hlawhtlinak a si tiin zumhning le ruahning karhternak mizapi sin ah chimnak ding((ဝါဒဖြန့်မှု) ah caan țha ah a can ter lai. Ruak humhnak ah cun ramdang in hmaizah awk a tlak mi minung paoh sawm an si lai tiah Japan Cabinet Secretary Hiroka Matsunoka nihnai te ah khan a chim.
Asinain, Janoan cozah nih Russia president Vladimir Putin tu cu ruak hmunhnak ah rat ve a duh hmanh ah sawm a si lai lo tiah Japan newspaper Shinkine ah an langhter mi ning in tial a si. SAC hruaitu cu ramkip nih hnon mi a si lio ah Japan nih tlawn ding in an sawm mi cu a voikhat nak lawng a si ti lo.
Rohingya pawl fak tuk in thah nak kong ah data a latu HNHCR nih record a chuah hnu ah ram kip nih an mawh chiat lio 2019 chung ah prime minister Shinzo Abe a tuan lio ah Japan Ministry of Defense nih SAC hruitu General Min Aung Hliang i an rak sawm bal cang Prime Minnister hlun Shinzo Abe cu tu thla thla hram thok ah Japan ram nitlaklei Naga khuapi ah election caah biachimnak a ngeih lio ah kah thah a tong. A kap tu cu an tlaih colh i tazacuai a si.
Leave a Reply