CHIN NATIONAL DAY (CND) “Hrang Nawl A Hnatla Lo tiah Record ah țial Uh”
======================
Voihnih Tiang bak An thah Cangmi Chin Miphun Ni (CND), Thlankhor Chungin A Thawhțhan Tertu Chin Hero Pu Ro Thang, Pu Hrang Nawl, CNO le CNF, 1950 ah Chin Affairs Council (Chin Cozah) nih 1948 Febuary 20 cu Chin Miphun Ni (CND) tiah biakhiah nak an ngei i, cun Kawlram Cozah zong nih a hnatlak pi ve hna.
1951 ah Avoi khatnak (a hmasa cem) ah CND puai cu Mindat Khua ah an rak tuah. Vuancichok U Nu, Karen Vuanci Mahn Ba Saing, Home Affair Vuanci zung Secretary U Thar Khin le a dangdang pengkulh Bawizik hna zong an rak itel caah CND puai cu rampi theih in a sunglawi tuk hringhren. Cuticun pehzulh thliahmah tein CND puai cu an rak tuah.
1956 ah CND cu an thah i, Pangpar Ni (The Flowers Day) tiah an thlen. A voikhatnak Chin Affairs Council le, a voihnihnak Members of Parliament (MP) meeting cu 1956 July thla Falam ah an tuah. MP dihlak 14 ansi i Pasapala in 12 le Independence in Pu Ro Thang le Pu Hrang Nawl ansi. Vuanci Zahre Lian hruainak in Chin National Day (CND) cu Chin Ramuk Dohnak ni asi caah ahman lo.
Cucaahcun Chin Miphun Ni sitiloin PANGPAR NI tiah kan auh lai tiah ruahnak thar a chuak. Mah kong cu Pu Thang Lian nih biasuu ah a chuahpi i, Pu Sang Ning nih a dirkamh. Pu Ro Thang le Pu Hrang Nawl nihcun an duh bak lo. Ramuk dohnak ni asilo Mirang Dohnak ni asi tiah hmunkhat teah an t’ang.
A donghnak ah vote an thlak i 12/2 asicaah Chin Miphun Ni cu an thah i, Pangpar Ni tiah an thleng. Pu Hrang Nawl cu a thinhang tuk ve caah “vote in kan sung bak asinain ka duhbak lo..Hrang Nawl a hnatla lo tiah record ka chiah piak uh a rak ti hna caah record ah an chiahpiak ve. Vumtu Maung le Mang Tung Nung zong nih CND thah cu an lung a tling lonain MP lo hrat cu an holh kho ti lo. Cutincun Chin Miphun Ni cu a thi ruangmaang.
1957 ah Pu Hrang Nawl, Pu Vumtu Maung le Pu Mang Tung Nung cu Rangoon ah an i tong hna. An ruahnak le an zumhnak aa khat caah Tualto Chin Party “Chin National Organization” (CNO) cu an dirh. Chairman ah Vumtu Maung asi i Gen. Secretary ah Pu Hrang Nawl asi.
Țualto Chin Party CNO min in CHIN NATIONAL DAY (CND) an thah cia mi cu, Tidim ah an rak tuah. A kum vui ah Halkha ah an tuah rih. Chin Miphun Ni thah an siang locaah an mah Țualto Chin Party nih CND cu an pehzulh.
1958 Baho Pasapalah cu Tanhsin le Ti-me tiin cheuhnih ah an i țhen i Chin ramkulh zongah cheuhnih ah an i țhen ve. MP 12 chungin 6 veve an i țhen i cozah an ser kho veve lo. Pu Hrang Nawl cu Mi pakhat nih a leirawi ruangah MP in a chuak cang i, Pu Ro Thang lawng a tang.
Tanhsin le Ti-me Pasapala nih Pu Ro Thang cu an lei țang dingin an sawm veve. Ti-me hruaitu Pu Thang Lian le Pu Ro Thang cu hnatlaknak an ngei. Pu Ro Thang nih vuanci hmun cu kan kianh lai, asinain Pangpar Ni kha Chin Miphun Ni ah thleng dingin biakamnak na ngei ahcun nan sin ah ka um lai ati.
Pu Thang Lian zong a hna a tla ve caah Pu Ro Thang cu Ti-me ah alut i Pu Thang Lian zong Vuanci ah a chuak taktak ve. Vuanci Thang Lian nih a biakam bantuk tein Pangpar Ni cu an thahțhan i Chin Miphun Ni (CND) tiah auh țhan asi.
1959 Rangoon ah CND cu an rak tuah țhan i President Saw Shwe Thaik zong nih a telpi ve hna. Cunticun Țualto Chin Party CNO Hrang Nawl te he ifonh țhan in CND cu thihnak in a thoțhan.
1974-2012 Newin Masala chan thok in Than Shwe Ralkap chan tiang Chin Miphun Ni (CND) thahpiak than asi hoi. Chin Miphun Ni tisiloin CHIN PINE NI tiah an thlen.
2012 Țualto Chin Ralkap (CNF) riantuannak thawngin Chin Miphun Ni cu voihnihnak a thoțhan nolh. Zapi nih kan theihmi asi ko caah tam chim a hau lo. CNF riantuannak thawngin Thei Sein cozah nih Chin Pine Ni (ချင်းပြည်နယ်နေ့) in ချင်းအမျိုးသားနေ့ CND tiah official tein an fehter țhan. Cucaahcun CND hi zalong tein kan tuah khawh țhannak asi.
(CND in “The Flowers Day” ah an thleng duhnak cu Chin Upa pakhat i chuahni (birthday) asi caah asi tiah a puh mi zong an um ve. Chin Miphun Ni nunnak a Pehtu Hero hna: Pu Ro Thang, Pu Hrang Nawl, Tualto Chin Party (CNO), Tualto Chin Ralkap (CNFSagaing ramkhen, Shwebo pengkulh, Seik Khun khuah tingthawng leng man a si mai La pawl cu ralhrang nih an fir tiah thawng kan theih.
Ref; Isreal Thang
Relchap, February ni 8 ah ralhrang hna nih Seik Khun khua cu hriamnam ngan in an kahdoh caah khuami minung 5000 lengkai an zam tiah thawng kan theih.
Mah hnu ah ralhrang pawl khua chung ah an luh i inn chungah a um mi khuami thilri pawl cu an lak tiah khua mi hna nih an chim.
Ralhrang phu hna nih Seik Khun khua ah a um mi Shwe Khunta le Oo Thant thilzawr chung aum mi La pawl cu an fir tiah khuami pakhat nih a chim.
” A pakhat nak bikah lam pawng ah an chiah mi La pawl cu mei in an khangh lai tiah kan ruah. Nizaan ah motor in La pawl cu an phor. An lak mi la pawl hi ting thum le sawmli thawngnga man nak in a tam deuh a si lai” tiah khuami pakhat nih a chim.
An boh mi inn chungah thilri an lak mi pawl hi zeizat hrawng dah aa tel ti theih a si rih lo ruangah ralhrang nih an fir mi thilman hi chim khawh a si rih lo tiah theih a si.
” Seik Khun khua ah chawlehnak a thatnak dawr pawl hi a tam ngai ngai te. Mobille phone zuar nak dawr zong a um. Dawr ngan taktak mi zong a um. Kan theih ning te in cun dawr poh poh an boh dih i motor in thil pawl cu an kal pi ” tiah khuami pakhat nih a chim.
Tuni tiang zongah ralhrang pawl cu khua chung ah minung 100 hrawng cu Police sakhan le sianginn ah an um ko khuami pawl nih kan hrial hna lio a si i khua chungah kan lut ngam rih lo tiah khuami pakhat nih a chim.
Leave a Reply