chimh lo awk kan ṭha ve tilo CDF Ralbawi le Hruaitu hi phaisa lei a dinfel lomi nan um hrim hrim ti hi asi
=======================================
CDF cio nih an phaisa hmannak an tuak cio tikah / An chimh cio tikah: ting 300000 le ting 800000 karlak ah an um dih. Bualtlak in tuak ahcun: ting 55000 cio in CDF pakhat nih phaisa an hmang cang tinak asi hnga. Hnarcheu nak uak dueh ting 30000 in tuak ko usih. Ak47 pakhat cu nuai 100 sisehlaw, nuai 30000 nih 300 acawk khawh. Meithal man kha nuai 200 a kai sual zong ah meithal 150 a cawk khawh.
CDF phukhat cio nih Ralkap 150 cu hriamnam le Kuanfang bau bak loin kan hmang khawh zungzal. A hmun um mi hna kan hal hna tikah hriamnam hi zat hi ngeih dawh an si lo. Khuaza an kan ruat ter ko. Ral kan tei lo cu hriamnam kan bau caah asi ti lengmang asi fawn. Ramthum nak aum mi nih le an pek zungzal fawn. Dollar nuai 1, nuai 1.5, nuai 2 tiang apek mi khua hna an um. Voi 2-3 thum in dollar tampi a pek cang mi khua zong um asi.
Ramthum nak um ram dawtu le phuntungtu chin miphun hna nih, CDF le Paucan Dohthlennak caah an pek zat le an si ter duh ning tluk in thil asi lo, Hriamnam an ngeih lo, an thazang a ṭhawn fawn lo. Cikrik nih hlah maw an kaih pah tawn, Pualpuak le Ṭuanṭuang nih an ei tawn ko rua tiah ruah lo awk kan ṭha tilo. Asilo ah Dollar million tampi management khawh nak Fimnak kan chambau ruah.
Chin Good Samaritans hna nih an pekchan mi Ngunsawm hi CDF phu khat caah Autogun 150 cu a cawk khawh tuk cang. CJDC ah CDF Phu 18 aum. Phu khat nih meithal 150 kan ngeih ahcun: Phun 18 caah meithal (2700) bak kan ngeih ding khi asi cang. Chin ralkapbu 2700 nih Meithal le kuan semrel bak lo tein a um ding kan si cang. Tu hnu ah an kan bawmh mi cu: Hriamnam; Launcher, RPG, 60MM, Bomb lianpi, Vanlawng kahnak: Bomb a phun phun aa ngeih khawh ding kan si cang.
Nain a tak in kan ngeih maw tiah kan ngeih lo tiah ti leng mang asi. Ramdang nih kan hlutmi phaisa hi man ngeih ding tluk in a ngei bak ti lo. MP le Politicians, Pastorte tbk phaisa tlaihtu vialte cu an dinfel lo, an fir, tbk cu Media ah tampi kan hngalh cang. Chimh awk khi aum ve ti lo. Bianabia: CDMer phaisa tlaihtu hna nih Hakha le Thantlang cu a vaivuan dih caah, Non CDMer tampi an karh ve. Ramdang nih an bawmh mi tlukin an sin ah aphan ve ti lo cu ta.
NUG nih Nuai 1000 kuat mi CDMers le CDF sin ah aphan lo, Kuzale kut ah a tlau dih. Mindat, Kanpelet bawmhnak phaisa cu anih nih a fir tiah Media ah pholang an si cang. Kusale dang nih fir mi an tam tuk rih lai. Anmah rumnak ah an hmang. Cun adang aum rih. Hlan ahcun chim ngam cio lo asi. Dalaan tiah thah kan fawi tuk caah. Nain chimh lo awk kan ṭha ve tilo. CDF Ralbawi le Hruaitu hi phaisa lei a dinfel lomi nan um hrim hrim ti hi asi.
Nan fir lo zong asi ko lai, nan vaivuan lo zong asi ko lai, ningcang loin nan hmang lo zong asi ko lai nain: Hi vialte phaisa tampi management tuah khawh nak Fimnak le thluak nan ngeih bak lo cu a fiang ko. I pheh thuh duh hlah uh. Risk management zong nan thiam fawn lo. Dik tein; can hman tein; financial phungphai ning tein; tlawttlau lo tein; risk um bak lo tein; Financial report zong hman tein an tuah ballo ti mi hna nan tam tuk.
Cucaah CDF Ralbawi le upa Luban maw nan I thlen nawn lai, Phaisa tlaihtu dah nan I thlen lai, asilo ah nan policy maw thlen in nan thar chuak lai? President, GS le Ralbawi nih phaisa nan tlaih pah tawn rua tiah thawng kan thei. Cu ruang ah phaisa a vaivuan nak hi asi lai. Asilo ahcun. Financial Management le Risk Management Tindan nan kai a herh ko. Krifabu thawhlawm cazin le Arkhai cazin tlaih in nan tlaih zungzal ahcun: Bawmhtu le donor lungthin nan dong tuk cang.
Cu ruang ah Meithal kan chambau lengmang nak cu asi. Phaisa cazin dik lo tikah: Midang nih hngalh lai kan phang. Kan sin ah aa fonh duh mi; mi fimthiam le thiam sang, mirum le thil ti khawh hna cu nan lut ter duh ti hna lo. Nun chimh tu hna cu nan remh ti hna lo I Dalaan Degree nan pek colh hna. Kanmah lawng in ram Ukhruai kan duh cang. CDF dang nih an hngalh lai phang ah Phu khat ah dirh in, phukhat si kan duh ti lo.
Anih te le anih te tiah Phu komh an tam tuk cang. Hriamnam a bau tuk nan kan ti, kan I kuat hna, hriamnam nak in a dang a herh mi ah phaisa adih deuh tawn. CDF Ralbawi le Upa in Ṭumlo awk in Upadi le Policy nan remh dih hoi. Tutiang ah Meithal le Kuanfang semrel loin kan I ngeih khawh lo nak aruang hi CDF Ralbawi le Luban hna dinfel lo ruang ah le finance management an thiam lo caah asi. Cu caah CDF Luban rual hi kan thlen hna lai maw, Tidan dah kan kai ter hna lai? Khuami tam deuh nih Ralhrang nakin an kan ṭih dueh mi Ralbawi hna kan um. Apoi ngai. CDF zong ṭih, Rallokap zong ṭih timi dirhhmun ah mipi nan kan chiah awk asi lo.
Aruang cu Hmai lei raldohnak fak pi in a chuak cang lai caah hriamtling cu semrel lo tein kan I ngeih dih a herh tuk cang. Ramdang um mi nih an lungthin an kan pe I an thletbauh lo ahcun asi khawh lo. Bu pakhat veto power angei mi hi donor hi ansi, Phaisa pektu nawl kan ngeih hlah ti cu aa palh cikcek mi theory asi. Donor he aa sik mi CDF Ralbawi hna um rih asi.
Nan ziaza I remh uh, kaltak fawn uh. Phaisa thawh tu cu an dik pek, dik lo pek an phaisa kong ah an I thlak khawh lai, an duh tikah audit an kan tuah khawh lai, an duh tik can poah ah, voi zeizat ti aum lo, report an kan hal khawh lai, ruahnak zong an kan cheu khawh lai, CDF nih Phaisa bawmhtu cung ah nawl ngeih lo ding, uk loding a biapi ngai ngai. A tu kan dirhhmun in Rallokap thluk khawh ding tiang in hriamnam kan ngeih lo cu Ramdang um mi dihlak nih an thawh lo caah asiko. Thawh dih hna sehlaw, Phaisa a tam lai ning hi relcawklo asi ko. Cucaah CDF upa le Ralbawi hna cung ah Ramdang phaisa thawhtu an lungdong lo a biapi ngai. Apoi mawh bik zong asi.
Achan cu Karen le Karenni an doh hna Bantukin CHINLAND an doh lai lo kan ti khawh lo. Preparation kan tuah ding mi cu: Karen Bantukin kan doh ve hna sehlaw, ti le Karenni bang in CHINLAND ah raldohnak um ve sehlaw, kan ngeih mi thilri le hriamnam nih an tlinh lai maw? An tlin lo ah ahodah phaisa a thawh lai ti kha hngalh a herh ko. Nan hngalh cia mi asi lai nain. Thla 6 chung ah KNU le Rallokap raldohnak voi 2686 a chuak. Uico rual hi 2208 an thi, 1545 hliam an tuar.
Thla5 6 ah Ni 181 aum. Nikhat ah voi 14 – 15 Raldoh asi. CDF pakhat nih Kuan bawm 700 -1000 kar cu Nikhat caah kan kut ah um a herh. CDF 2700 caah Nikhat caah, Kuan bawmh 200000 – 300000 ngeih kan herh hnga. Kuan bawm khat cu USD 200 siseh law, Kuan fang man lawng tein USD nuai 400 – nuai 600 kan dih hnga. Mah vialte thawh tu hi Ramdang um mi lawngte an si lai. Ramdang aum mi kip nih an thawh khawh nak hnga CDF hruaitu le ralbawi te kan biapi ngai ngai. KNU nih hi tlukin Kuanfang dih in an doh hmanh ah an tei rihlo. Kuanfang man lawng ka tuak.
Meithal man ka tuak rihlo. Cucaah CDF hruaitu le Ralbawi te nih dinfel nun, toidor nun le mah pumpak minṭhatnak le cungnung nak hi kan kaltak can a cu tuk cang. A tlai lei hmanh asi cang. Donor he aa remh lomi CDF Ralbawi le luban zong sual thupha cuai uh, nan ziaza hlun le nan thuahtha vialte kal tak dih cang uh. Chinland caah Cite le mei inn si I zuam cang hna usih. Dinfel nun cawng ve hna usih. Ral tei awk hriamnam kan chambau. Hriamnam caah phaisa tampi kan herh. Phaisa loin Dohthlennak tuah khawh asi lo. Dinfel Nun in TEINAK lei ah.
Leave a Reply