Benjamin Sum “I am a freedom fighter with a guitar အရေးတော်ပုံအောင်ရမည်.” Tiah a tial. CNDF camp ah Benjamin Sum in kan miphun ralkap pawl thazaang peknak a ra nei.

Tuchun kahdohnak Update! 13.02.2022, Tuzing Sml 6:30 in khan Thlanglei Laitlang le Kawlrawn ramri ah Mipi Ralkap ttangtti Chin National Army (CNA), YDF – Saw&Kyaukhtu ၊ PDF – Saw ၊ CDF – Kanpetlet le Kawl Ralhrang hna karlak ah suimilam 1 le cheu chung kahdohnak a faak.

Kawl ralhrang lei in minung 20 an thi i, Mipi ralkap lei cu thi le hliam an um lo. Kawl ralhrang hi mawtaw 16 in minung 300 hrawng an si i, Laitlang lei kai kho ti loin lam laklawh ah an taap. Photo: CNA. Credit: Thomas Lian.

Zaukphung le Mahte Khuakhanlairelnak Caah Mi Zeidah Kan Ral Le Kan Hawi An Si: Chinmi nih dohlennak lamhluan kan kalnak ah hin kanmah le dirhmun cio in rantuan cio a si. Mah kan tuannak lam le dirhmun a dang cio.

Kan Pahrang cio chuah in miphun le ram caah tiin rian kan tuan hna Vawlei lei mibu hna le Biaknak le mibu cio zong nih biatak an chuah i miphun an dirkamh, kilven, an thanchoter. Kan ram cu kan theih bang Kawl Ralkap uknak thalo tang ah cansau pi a um cangmi kan si tikah ah Chin mipi kan temtuar ning cu chimpit tiang in kan tuar.

Pumpak chungkhar pawcawmnak tiang ah harsa le lungrethei in kan um hna. Fimcawnnak, Chawlehnak, Ngandamnak le Cinthlaknak vawlei kong tiang ah kan ram cia ah an kan rialdit i cawl kho lo in hriam hmang in an kan uk. kan nuhrin covo an buar lengluang, kan ram cio ah ningti le thinphang in khua kan sa. kan nu hna tuaitam le tleihhremnak a tongmi zong an um len, Sualnak ngeilo Kan chinmi nunnak tiang an lak hna. an kan tukvelh an kan hrem.

Ralkap uknak nih changsimh bak in a kan simh i kan neng hna. Kawl Ralkap ti thawng theih ahcun Tihnak le Huatnak kan thinlung ah a khat cawlh. Mah Uknak in luatnak kan hmuh khawhnak ding ah ram mipi nih an umnak hmun le ram cio in an tuan hna.

kawlram dirhmun in Ralkap uknak cu NLD nih biatak tein a doh i rian a tuan. an thil thalo tuahmi le an sualnak viate kha vawleicung pumpi theih in a phozar tik ah Ralkap nih an celh ti lo i Zaukphung Democracy umnak lei ah Kum 2010 in Myanmar rampi uknak cu kan thlen tiah vawleipi theih in a thanh i thimnak an tuah.

Ralkap bawi lutlai pawl kha an angki an i phawh cio hna i USDP party an dirhmi ah a cheu khat an um. A cheukhat cu Ralkap bawi ah an tang hna. 2008 lio ah Ralkap nih an mah himnak le an umnak a fehnak ding ah Rampi Phrunghram a thar an ser i Mipi hramhram in an fehter hna.

Myanmar rampi cu zauk phung an ti nain Phunghrampi cu zaukphung hruaining he a ralkap taktak mi a si. Kan ram mifim le thilthei nih an thei ko nain Cepa na duh ahcun Cepa i lak, Varit na duh ahcun Cepa i lak ti phun a si ca le Ralkap uknak nih a kan simh tuk ai ti maw a si hnga 2008 lio Ralkap pawl nih an duhning te le an umnak le nawlngeihnak a fehnak ding ah an tuahmi phunghrampi cu pom a si.

Kum 2010 thimnak ah hin Myanmar pi ah Democracy suttung NLD Parti hna nih 2008 phunghram an zoh tik ah zaukphung he a kalh tuk caah kan lut lai lo tiah thimnak ah an lut duh lo. Mah thimnak ahcun USDP nih rampi huap in teinak a hmuh.

Chin ram ahcun Chin party nih teinak an hmu ve. NLD thimnak ah a luh duh lo tikah Vawleicung ram hna le NGO hna nih kawlram hruaitu pawl mithmai tha an pek hna lo tik ah NLD zong cu a luh khawhnak ding lam an on piak hna i kum 2015 thimnak ahcun NLD zong cu thimnak ah a lut i teinak a hmu.

Zauk phung he a kalhmi 2008 phunghrampi cu thlen le remh an timh lengmah na in Ralkap nih fektuk in an rak hren cangmi a si caah tu tiang zong ah phawih kho lo in a um.

Kawlram dothlennak lamtluan ahhin Tlangcungmi kip nih hriam kan tlai i kawl ralkap uknak tha lo cu hriamman hmang le nunnak thap in doh a si. Uknak tha lo kan dohnak ah minung nunnak tampi a liam. mipi nih harnak phunkip kan tuar.

Chinmi zong CNF/A nih biatak tein Chin miphun le ram luatnak ding le humvennak rian ah ramtang ah hriamtlai in Nilin le Ruahsuar lak ah kum can suapi khua an sa cang. Ram caah nunnak a pek mi hna nunnak tampi a liam, khuachung mipi tiang in nunnak kan sungmi a tang cang. tuchun ni tiang in Hriamtleih le nunnak thap in ram le miphun caah nilin le ruahsur lak ah harnak phun tuar in a pek mi an um.

Khua chung ah dawtmi nu le pa, u le nau chungkhat ruanchan hna he um an duh tuk ve ko nain ram le miphun nih luatnak caah sahrang lak le cangvat ruah sul lak ah khua an sa hna. Chin pa pakhat cu Chin ralkap tla ve law cathiam le mifim na si le bawi lianngan na chuah lai. miphun le ram caah thathnemnak tampi a um lai ka rak ti bal, a ka lehmi cu ” Unau, Ramtang cu Pathan nih Saram khuasaknak ding lawng ah pei a ser ko cu,

Minung khuasaknak ding ah a si tun lo” zeitin dah Tapung tuan cu ka zuam lai, Minung cu khuachung teah um ding kan si” tiah a rak ka leh bal. Mah bia nihcun Ram le Miphung caah nunnak pek in rian a tuanmi CNA pawl an dirhmun le an harsatnak le an temtuarnak a van ka theih ter Chinchin.

Ramleng in Tlangcung ramkhel bu hna le nuhrin covo bu kip nih kan ram uknak a thatlonak kong Vawleipi theih in kan au kan langter. Ram uknak a that lo tik ah Myanmar ram cu chuaktak in ramkip ah Tlangcungmi kan zam i kan i thek hna. kan umnak ram le hmun cio in kawlram uknak a thahlonak le Ralkap sualnak cu vawleipi theih ah aupi a si.

Tlangcung hriamtlai phu, Ramchung in ramkhel bu, ramleng in ramkhel bu le nuhrin covo bu hna riantuannak kan au thawng cu a than tuk tik ah Ralkap luthlai hna cu Ramkip nih phihkhamnak le mawhchiatnak pek an si tikah celhlo vansan in kum 2010 ah zaukphung thimnak cu an tuah , tu kum in cun kum 10 a kal cang.

Tu lio kan ram dirhmun zoh ah Zaukphun an ti nain a chung muru taktak cu Ralkap nawlngeihnak nih a temtawn dih. tu lio ramkhel riantuan tu hna nih bia tak tein 2008 phunghrampi hi  thlen le remh an timh nain zei ti hmanh in tu tiang ah an tuah kho rih lo. Mah phunghrampi hlen le remh a si lo poh ahcun zaukphung le mahte khuakhanlairelnak dik cu kan ram ah a um kho bal lai lo.

Ralkap nih an nawlngeihnak le uknak a hmunnak ding ah an sermi 2008 phunghrampi hi a fehtuk tik ah mah thlennak ding ah ram mipi dihlak nih tuanvo kan ngei. a bik in tlangcung mi hna nih kan ngei khun, Ramkhel rian kan tuannak ah kan ral nganbik cu 2008 phunghrampi thlen le remh a duhlo mi pumpak, mibu le pary hna hi an si. kan hawi hna cu 2008 phunghrampi thlen le remh a duhmi party poh an si dih hna.

Mah hi Chin mipi zong nih kan theih hrimhrim a herhmi a si. Kan ram thlennak taktak a um khawhnak ding ahcun Tlangcung hriamtlai, NLD hna le Tlangcung party hna hi a biapi taktak mi an si. Mipi nih Thazang zong kan pek bak hna ding a si. kan ramkhel lamtluan ah kan ral hna hi miphun dang an si lo. biaknak dang zong a si fawn lo. zaukphung le mahte khuakhanlairelnak a duhlo mi poh kan ral nganbik an si hna. Kan hawi zong zaukphung le mahte khuakhanlairelnak a duhmi poh an si thiamthiam.

USDP le Ralkap hna zong hi Zaukphung le Mahte Khuakhanralrelnak kan kawhnak ding minung le party an si ahcun kan ral rak si hmanh hna seh law kan hawi an si ko. Zaukphung (Democracy) dik uknak a um khawhnak ding caah Kawl party he kan tuan ti a herh. Mahte khuakhanlairelnak (Federal) uknak a umnak ding caah Tlangcungmi nih kanmah tein kan nawr a herh ve.

Zaukphung uknak hmanh hmuh hlan ah mahte khuakhanrairelnak cu dotkhat in a va hlat rih. kan duhmi kan hmuh khawhnak ding le teinak kan hmuh khawhnak ding ah Chin mipi lungrual tein kan um a herh. Pumpak hmuh ning le ruahnak a si. Mc. Dawt.

Ref: TIMES OF CHIN HERALD

• Relchap, Hpa-An University Ah A kai Lio Mi Sianghngakchia Minung Pa 9 Hna thawngpang an pek cang Hna
• Kum khat deng mang an rak tlaih hnu hna ah Hpa-An University in sianghngakchia pa kua hna cu kum caan sau thongdan an pek hna tiah thawng kan theih.
• Hpa-An University in Siang hngakchia pa kua hna cu February ni 10 ah Hpa-An pengkulh biaceih zung nih kum sau thongdan a pek nak hna kong cu Hpa-An University siang hngakchia nih ca thanh an chuah.
• Mah sianghngakchia pa kua hna rampi thawthnam hrawktu hmuh poh mah – 505 (kah) poh mah -124 ( Kah hnge) , phung ning loin chawleh chawvah tuah nak hmuh poh mah – 8 in
• thongdan pakhat cio in kum 12 le  13 tiin biachah nak an tuah piak cang hna tiah theih a si. Kum sau thongdan an pek mi sianghngakchia pa kua hna cu Saw Min Soe ((First Year Zoology) , Min Htu Aung ( Second year zoology).
• Aung Kyaw Min (Second Year Philosophy), Ye Twan Khaung (Second Year History) , Zaw Win Twan (Second Year Chemistry), Han Zaw Myo (First year Myanmar), Myo Myanma Aung ( First Years Zoology).
• Saw Man Hmu (B.Sc Zoology ), Chit Win Htun (First Year Zoology) hna an zi tiah theih a si. Mah banatuk in sianghngakchia pa kua he tlai ti mi motor mawng tu U Ko Ko Latt Soe Thu zong kum sau thongdan an pek ve tiah Hpa-An sianghngakchia nih an chim.
• Mah sianghngakchia pa kua hna cu SAC ralhrang phu hna nih a luan cia mi kum 2021 march 28 ni ah Bi Lin khuapi ah an tlaih hna hnu ah Hpa-An thawngah an kuat colh hna tiang thawng kan theih.
• Ref; Popular News Journal